PEGI: Επιλέγοντας το κατάλληλο ψηφιακό παιχνίδι για το παιδί ή τον έφηβο

Σύνταξη άρθρου: Αγάθη Πατσιούδη

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Σήμερα, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι τα ψηφιακά παιχνίδια έχουν κατακτήσει τις καρδιές της πλειονότητας των παιδιών και των εφήβων παγκοσμίως… και όχι μόνο! Καθημερινά, παίκτες όλων των ηλικιών απολαμβάνουν παιχνίδια στον υπολογιστή ή/και βιντεοπαιχνίδια. Σε χώρες της Ευρώπης, μάλιστα, ένας μεγάλος αριθμός ατόμων (37% στο Ηνωμένο Βασίλειο και 28% στην Ισπανία και στη Φινλανδία), ηλικίας 16-49 ετών περιγράφουν τους εαυτούς τους ως «ενεργούς παίκτες» (έκθεση Nielsen, 2008). Πρόκειται, δηλαδή, για άτομα που παίζουν αυτή τη στιγμή παιχνίδια σε υπολογιστή ή κονσόλα.

Παρόλο που τα περισσότερα παιχνίδια (49%) απευθύνονται σε παίκτες όλων των ηλικιών, υπάρχουν πολλά που είναι κατάλληλα μόνο για μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους. Υπάρχουν, ακόμη, και ορισμένα παιχνίδια (4%) τα οποία έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για ενήλικες (18 ετών και άνω) (PEGI, 2015). Με ποιον τρόπο, ωστόσο, μπορούν οι αγοραστές, και κυρίως οι γονείς, να επιλέξουν ένα συγκεκριμένο ψηφιακό παιχνίδι, με κατάλληλο για την ηλικία των παιδιών τους περιεχόμενο;

Η απάντηση βρίσκεται στα συστήματα ηλικιακών διαβαθμίσεων. Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται για να προσφέρουν καθοδήγηση σε όσους επιθυμούν να επιλέξουν προϊόντα ψυχαγωγικού περιεχομένου, όπως κινηματογραφικές ταινίες, DVD, μουσικά CD και ψηφιακά παιχνίδια. Έτσι, προσφέρεται βοήθεια στους χρήστες, ώστε να έχουν τις απαραίτητες πληροφορίες, για να αποφασίσουν, αν το κάθε προϊόν είναι κατάλληλο για αυτούς ή, αν είναι γονείς, για τα παιδιά τους. Συγκεκριμένα, στον τομέα των ψηφιακών παιχνιδιών, η απάντηση αυτή ακούει στο όνομα PEGI.

Λογότυπο: PEGI

Το σύστημα ηλικιακών διαβαθμίσεων με την ονομασία Πανευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τα Ηλεκτρονικά Παιχνίδια (Pan-European Game Information – PEGI) αναπτύχθηκε από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Αλληλεπιδραστικού Λογισμικού (Interactive Software Federation of Europe – ISFE). Στόχος του είναι να βοηθήσει τους Ευρωπαίους γονείς να αποφασίζουν υπεύθυνα για την αγορά ψηφιακών παιχνιδιών για τα παιδιά τους. Τέθηκε σε εφαρμογή την άνοιξη του 2003 και ήρθε να αντικαταστήσει μια σειρά από εθνικά συστήματα ηλικιακών διαβαθμίσεων με ένα ενιαίο σύστημα, το οποίο χρησιμοποιείται πλέον στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Το PEGI χρησιμοποιούν σήμερα 30 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Το σύστημα υποστηρίζεται από τους κυριότερους κατασκευαστές κονσολών (μεταξύ άλλων από τη Sony, τη Microsoft και τη Nintendo), καθώς και από τους προγραμματιστές και τους εκδότες αλληλεπιδραστικών παιχνιδιών σε όλη την Ευρώπη.

Οι επισημάνσεις PEGI υπάρχουν στο εμπρός και στο πίσω μέρος της συσκευασίας των ψηφιακών παιχνιδιών. Προσφέρουν μια αξιόπιστη ένδειξη για την καταλληλότητα του περιεχομένου των παιχνιδιών αυτών, ώστε να προστατευτούν οι ανήλικοι, μικρά παιδιά και έφηβοι. Οι επισημάνσεις αυτές προσδιορίζουν ένα από τα ακόλουθα ηλικιακά επίπεδα: 3, 7, 12, 16 και 18. Να τονίσουμε ότι η ηλικιακή διαβάθμιση δε λαμβάνει υπόψη τις ικανότητες που απαιτούνται για ένα παιχνίδι ή το επίπεδο δυσκολίας του. Ο παρακάτω πίνακας διευκρινίζει τα κριτήρια με τα οποία γίνεται η ταξινόμηση:

	Αυτή η διαβάθμιση δίνεται σε παιχνίδια που κρίνονται κατάλληλα για όλες τις ηλικιακές ομάδες. Οι χαρακτήρες που τα παιδιά βλέπουν στην οθόνη δεν πρέπει να μπορούν να συνδεθούν με χαρακτήρες της πραγματικής ζωής. Πρέπει, δηλαδή, να ανήκουν πλήρως στον χώρο της φαντασίας. Στο παιχνίδι δεν πρέπει να περιέχονται ήχοι ή εικόνες που μπορούν να τρομάξουν ή να φοβίσουν τα μικρά παιδιά. Η μόνη μορφή βίας που γίνεται αποδεκτή στα παιχνίδια αυτής της κατηγορίας είναι αυτή που επιτρέπεται σε κωμικό πλαίσιο. Μορφές βίας, δηλαδή, του τύπου που συναντούμε σε κινούμενα σχέδια της λογικής των Μπαγκς Μπάνι ή Τομ & Τζέρι.
	Τη διαβάθμιση αυτή λαμβάνουν οποιαδήποτε παιχνίδια εμπεριέχουν κάποιες σκηνές ή ήχους που πιθανώς να θεωρηθούν τρομακτικές για τα μικρά παιδιά. Όσον αφορά στα υπόλοιπα χαρακτηριστικά τους, είναι κοινά με αυτά των παιχνιδιών της κατηγορίας με διαβάθμιση 3.
	Αυτή η ηλικιακή κατηγορία περιλαμβάνει βιντεοπαιχνίδια που προβάλλουν βία ελαφρώς πιο παραστατικής φύσης προς φανταστικούς χαρακτήρες και/ή μη παραστατική βία προς χαρακτήρες με ανθρώπινη μορφή ή αναγνωρίσιμα ζώα. Ακόμα, αυτή τη διαβάθμιση λαμβάνουν παιχνίδια που δείχνουν ελαφρώς πιο παραστατικές σκηνές γυμνού. Τυχόν χυδαία γλώσσα σε παιχνίδια αυτής της κατηγορίας είναι ήπιας μορφής και δεν περιέχει επιφωνήματα σεξουαλικού περιεχομένου.
	Η ταξινόμηση σε αυτή την κατηγορία εφαρμόζεται όταν η βία ή η σεξουαλική δραστηριότητα απεικονίζονται σε ένα επίπεδο τέτοιο, ώστε να φαίνεται ίδιο με αυτό που θα αναμενόταν στην πραγματική ζωή. Τα παιχνίδια αυτής της διαβάθμισης μπορεί να περιέχουν ακραίου βαθμού χυδαία γλώσσα, την ιδέα της χρήσης καπνού ή/και ναρκωτικών ουσιών και την απεικόνιση εγκληματικών δραστηριοτήτων.
	Η διαβάθμιση για ενήλικες εφαρμόζεται στην περίπτωση που το επίπεδο βίας που απεικονίζεται είναι ακραίο και/ή περιλαμβάνει στοιχεία συγκεκριμένων τύπων βίας. Φυσικά, η ακραία βία προσδιορίζεται πολύ δύσκολα, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί το κριτήριο να είναι υποκειμενικό. Γενικά, ωστόσο, ως ακραίες απεικονίσεις βίας προσδιορίζονται όσες δημιουργούν στον θεατή το αίσθημα της αποστροφής.

Πηγή: PEGI

Ας περάσουμε, τώρα, στις περιγραφικές ενδείξεις που υπάρχουν στο πίσω μέρος της συσκευασίας των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Η χρησιμότητά τους έγκειται στο ότι αναφέρουν τους βασικούς λόγους, για τους οποίους ένα παιχνίδι έχει λάβει μια συγκεκριμένη ηλικιακή διαβάθμιση. Οι περιγραφικές ενδείξεις είναι οκτώ: βία, χυδαία γλώσσα, φόβος, σεξ, ναρκωτικά, διακρίσεις, τζόγος και online παιχνίδι με άλλα άτομα. Ας δούμε τη σημασία τους, στον παρακάτω πίνακα:

	Βία: Το παιχνίδι εμπεριέχει απεικονίσεις βίας.
	Χυδαία γλώσσα: Το παιχνίδι εμπεριέχει χυδαίο/υβριστικό λεξιλόγιο.
	Φόβος: Το παιχνίδι εμπεριέχει στοιχεία, τα οποία ενδέχεται να είναι τρομακτικά για τα μικρά παιδιά.
	Σεξ: Το παιχνίδι απεικονίζει γυμνότητα ή/και σεξουαλική συμπεριφορά ή εμπεριέχει σεξουαλικές αναφορές.
	Ναρκωτικά: Το παιχνίδι εμπεριέχει αναφορές σε χρήση ναρκωτικών ουσιών ή την απεικονίζει.
	Διακρίσεις: Το παιχνίδι εμπεριέχει υλικό που μπορεί να ενθαρρύνει τις διακρίσεις ή απεικονίζει συμπεριφορές διακρίσεων.
	Τζόγος: Το παιχνίδι διδάσκει τον τζόγο ή παροτρύνει σε αυτόν.
	Online: Το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί μέσω Διαδικτύου.

Πηγή: PEGI

Όσον αφορά, τώρα, στα μικρά παιχνίδια (mini games) που περιλαμβάνονται σε πολλούς δικτυακούς τόπους και υπηρεσίες, υπάρχει η επισήμανση «PEGI OK». Η επισήμανση αυτή δημιουργήθηκε για να καλυφθεί αυτό το ταχύτατα αναπτυσσόμενο πεδίο, από πλευράς προστασίας των ανηλίκων. Κάθε μικρό διαδικτυακό παιχνίδι που φέρει την επισήμανση «PEGI OK», δεν περιλαμβάνει δυνητικά ακατάλληλο περιεχόμενο. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να παιχτεί από παίκτες όλων των ηλικιακών ομάδων. Για να αποκτήσει ένα διαδικτυακό παιχνίδι τέτοια επισήμανση, δεν πρέπει να περιέχει κανένα από τα εξής στοιχεία:

• βία
• τρομακτικές σκηνές
• χυδαία γλώσσα
• τζόγο
• γυμνό, σεξουαλική δραστηριότητα ή σεξουαλικά υπονοούμενα
• προώθηση χρήσης αλκοόλ ή καπνού
• προώθηση ή χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Μέχρι την επόμενη φορά,

Επιλέξτε και παίξτε με ασφάλεια!

Πηγές

Interactive Software Federation of Europe – ISFE

Nielsen

PEGI

PEGI Online

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Ηλ. Ταχ.:  [email protected]

Ελευθερία Κρασσά

Απόφοιτος του τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Ο.Π.Α.