H oρολογία στο ντύσιμο του σύγχρονου Έλληνα.
Σύνταξη άρθρου: Μαριάνθη Ζαχαράκη
Επιμέλεια : Κωνσταντίνος Ουρανός
Aγαπητοί αναγνώστες της σελίδας ΡΟΥΧΑ – ΑΞΕΣΟΥΑΡ, το σημερινό μας άρθρο είναι, γιατί το οφείλει, πυκνό, πολύ πλούσιο σε περιεχόμενο και ιδιαίτερο. Αυτό συμβαίνει, διότι υπάρχει σύγχυση και άγνοια όσον αφορά στο θέμα της ορολογίας του καθημερινού μας ντυσίματος και των επιλογών που καθορίζουν το προσωπικό μας ύφος.
Μην ξεχνάμε πως όλα είναι θέμα γλώσσας. Δεν έχει κανείς παρά να παρακολουθήσει μία συζήτηση για ρούχα μεταξύ κυριών ή τις συζητήσεις- διαφωνίες μεταξύ μιας μητέρας και μίας κόρης, ώστε να χαθεί μέσα σε έναν λαβύρινθο πολύσημων εκφράσεων, ασαφών όρων και παγκοσμιοποιημένων φράσεων- κλισέ…
Όπως όλοι γνωρίζουμε η μόδα και το ρούχο είναι γεμάτη όρους και ορολογία που συνιστούν ένα πλούσιο και πολυποίκιλο λεξιλόγιο. Το λεξιλόγιο αυτό χωρίζεται σε δύο πολύ μεγάλες κατηγορίες. Η πρώτη και που θα μας απασχολήσει στο παρόν άρθρο είναι λέξεις και όροι που από δεκαετίες έχουν παρεισφρήσει στον καθημερινό μας λόγο και χρησιμοποιούντai λίγο ως πολύ από όλους (π.χ. παλτό, ελβιέλες). Η δεύτερη κατηγορία, την οποία θα παρουσιάσουμε σε προσεχές άρθρο, αφορά στους όρους και το λεξιλόγιο της παγκόσμιας βιομηχανίας μόδας, οι οποίοι μέσω της διαφήμισης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης διαχέονται στον λόγο των καθημερινών συζητήσεων γύρω από το ντύσιμο και τον ρουχισμό, αφορούν δε σχεδόν πάντοτε θέματα στυλ.
Μιλώντας αποκλειστικά για τον δυτικότροπο ντύσιμο θα πρέπει να επισημάνουμε πως το ντύσιμο των Ελλήνων αρχίζει να έχει Ευρωπαϊκές επιρροές και οι Ελληνικές φορεσιές να αλλάζουν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ας δούμε όμως από πού προήλθαν αυτές οι επιρροές.
Τη δεκαετία το ’20 θα σημειωθεί η μεγαλύτερη επανάσταση κουλτούρας στο Παρίσι. Οι Παριζιάνοι σχεδιαστές μόδας εκείνης της εποχής , όπως οι Πουαρέ (Poiret), Μολινώ (Molyneux), Λαβέν (Lanvin), Bιονέ (Vionnet), αλλά κυρίως η γνωστή σε όλους μας Κοκό Σανέλ (Coco Chanel) πρωτοπορούν παρουσιάζοντας συλλογές ρούχων που είναι ευκολοφόρετα μεν αλλά και πολύ μοντέρνα για την εποχή. Τα καινούρια αυτά ήθη παρήγαγαν και το δικό τους πολύ πλούσιο λεξιλόγιο ή ανακαίνισαν το υπάρχον. Απόηχος όλου αυτού του οργασμού είναι και οι όροι που χρησιμοποιούμε ακόμη στη χώρα μας. Ας τους δούμε:
gabardine = καμπαρντίνα mode = μόδα
bouffant = μπουφάν collant = κολάν
papillon = παπιγιόν tailleur = ταγιέρ
deux pièces = ντεπιές paletot = παλτό
maillot = μαγιό cache-col = κασκόλ
medaillon = μενταγιόν frac = φράκο
mannequin = μανεκέν beret = μπερές
pareo = παρεό decollete = ντεκολτέ
fourreau = φουρό boutique = μπουτίκ
maquillage = μακιγιάζ faux bijoux = φό μπιζού
manchette = μανσέτα cravate = γραβάτα
silouette = σιλουέτα foulard = φουλάρι
mousseline = μουσελίνα pantalon = παντελόνι
crayon = κραγιόν turban= τυρμπάν
culotte= κιλότα bolero= μπολερό
Μόδα βέβαια παρήγαγαν κι άλλες χώρες κι έδωσαν και αυτές κάποιους όρους στο λεξιλόγιό μας, όπως είναι:
shorts = σορτς kaftan = καφτάνι
portafogli = πορτοφόλι patatucco = πατατούκα
t-shirt = τι σερτ pezzetta = πετσέτα
yelek= γιλέκο bermuda=βερμούδα
costume= κοστούμι sayonara = σαγιονάρα
fodra= φόδρα botta= μπότα
capello= καπέλο pigiama= πιτζάμα
bornoz= μπουρνούζι
Θα πρέπει να σημειώσουμε πως πολλές από αυτές τις λέξεις δεν ήρθαν κατευθείαν από τις χώρες καταγωγής τους, αλλά διένυσαν περίπλοκες και, συχνά, αναπάντεχες διαδρομές, για να φτάσουν στην χώρα μας. Για αυτό, ας πούμε, ενώ κάποια μπορεί να είναι Περσική, προφέρεται στα γαλλικά. Και εννοείται πως τα λαϊκά στρώματα δέχθηκαν με μεγαλύτερη δυσκολία να υιοθετήσουν, ό,τι ζητούσε να αντικαταστήσει την ωραία μας παραδοσιακή φορεσιά και, όταν το έκαναν, αλλοίωσαν αρκετά τον καινούργιο όρο. Aυτό είναι το πρώτο μέρος του άρθρου μας για την ορολογία στο ντύσιμο του σύγχρονου Έλληνα. Ακολουθεί συντόμως το β’ μέρος, που αφορά στην ορολογία αυτού, που όλοι αποκαλούμε: Tάσεις της μόδας.
Μαριάνθη Ζαχαράκη
Σχεδιάστρια μόδας
Ηλ.Ταχ.: [email protected]
Eυμορφία Δήμζα
Δασκάλα, Ειδική δασκάλα, Ερευνήτρια Μόδας