Σύνταξη άρθρου: Αναστασία Γερογιάννη

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί τον πρώτο και πιο σημαντικό δεσμό μεταξύ μίας μητέρας και του νεογέννητου βρέφους της. Εκτός των ευεργετικών επιδράσεων της υγείας της μητέρας και του βρέφους, ο μητρικός θηλασμός αποτελεί έναν πάγιο τρόπο να ενισχυθεί ο ψυχικός δεσμός μεταξύ τους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, αμέσως μετά τον τοκετό, οι μαίες τοποθετούν το βρέφος στο γυμνό στήθος της μητέρας και εκείνο ψάχνει τη θηλή, ακόμα και αν δεν είναι σε θέση να θηλάσει αμέσως.

Ένα πλήθος Συλλόγων και Οργανισμών, σε παγκόσμιο επίπεδο, που ασχολούνται με τη μητέρα και το παιδί, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η UNICEF, προωθούν και υποστηρίζουν εδώ και χρόνια τη σπουδαιότητα του θηλασμού. Ιδανικά προτείνεται ο (το βρέφος τρέφεται αποκλειστικά με το μητρικό γάλα) για το πρώτο εξάμηνο της ζωής του βρέφους, και η συνέχιση αυτού σε συνδυασμό με την κατανάλωση άλλων τροφίμων ακόμη και μετά το πέρας του 2ου έτους ζωής του παιδιού, εάν αυτό είναι εφικτό και επιθυμητό από τη μητέρα και το παιδί.

Τα πλεονεκτήματα του θηλασμού

Τα πλεονεκτήματα του θηλασμού είναι πολλά, και για τη μητέρα που γαλουχεί και για το βρέφος που θηλάζει και γαλουχείται και μπορούν να συνοψιστούν στον παρακάτω πίνακα.

Πλεονεκτήματα για το βρέφος Πλεονεκτήματα για τη μητέρα
διαθέτει τα θρεπτικά συστατικά στην απαραίτητη ισορροπία και σε υψηλή βιοδιαθεσιμότητα, προκαλεί συστολές στη μήτρα, βοηθώντας την να επανέλθει στη φυσιολογική πριν την εγκυμοσύνη κατάσταση,
περιέχει αντισώματα, που συμβάλουν στην υγεία του, μειώνει τον κίνδυνο αιμορραγίας μετά τον τοκετό,
περιέχει ορμόνες, που βοηθούν στη φυσιολογική ανάπτυξή του, παρέχει μερική αντισυλληπτική δράση, αναστέλλοντας την αναπαραγωγική διαδικασία,
προστατεύει από γαστρεντερικές λοιμώξεις και αλλεργίες, προστατεύει τα αποθέματα σιδήρου, λόγω της απουσίας έμμηνης ρύσης,
προστατεύει από την εμφάνιση παχυσαρκίας, σακχαρώδη διαβήτη και τερηδόνας, προστατεύει την υγεία των οστών,
μειώνει τον κίνδυνο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού,
είναι αποστειρωμένο, φρέσκο, και πάντα στη σωστή θερμοκρασία, εξοικονομεί χρόνο και χρήμα για τη μητέρα, καθώς είναι παντού και πάντα διαθέσιμο.
αποτελεί συνεχή φυσική επαφή μητέρας και βρέφους,
προάγει την ανάπτυξη του ψυχικού δεσμού μητέρας και βρέφους.

Πολλές μητέρες όμως συχνά είναι αρνητικές όσον αφορά στον αποκλειστικό θηλασμό του βρέφους τους για πολλούς λόγους. Ένας από αυτούς είναι και η λανθασμένη εκτίμησή τους για την άποψη του πατέρα για τον θηλασμό, είτε λόγω της πεποίθησή τους ότι δεν θα παράγουν επαρκής ποσότητα γάλακτος, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες του βρέφους ή επίσης η επιστροφή τους στην εργασία. Καλό είναι να αναφερθούμε και στην εντελώς εσφαλμένη άποψη πως ο θηλασμός καταστρέφει αισθητικά το γυναικείο στήθος. Ας δούμε όμως τι γίνεται διεθνώς, ώστε να στηριχθεί η πρακτική του θηλασμού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας  και η UNICEF, μέσω της εκστρατείας τους για την προώθηση του μητρικού θηλασμού, στοχεύουν στη δημιουργία «νοσοκομείων φιλικών προς τα βρέφη», τα οποία θα αποδεχτούν και θα εφαρμόσουν το «10 βήματα για τον επιτυχημένο μητρικό θηλασμό». Έτσι οποιαδήποτε υπηρεσία υγείας που ασχολείται με τη φροντίδα νεογνών θα πρέπει:

  1. Να έχει γραπτή πολιτική για τον μητρικό θηλασμό την οποία να γνωρίζει όλο το προσωπικό.
  2. Το προσωπικό θα πρέπει να εκπαιδεύεται στους τρόπους και τις δεξιότητες ώστε αυτή η πολιτική να προωθείται και να εφαρμόζεται.
  3. Κάθε έγκυος γυναίκα θα πρέπει να πληροφορείται για τα πλεονεκτήματα και τις πρακτικές του μητρικού θηλασμού.
  4. Οι μητέρες θα πρέπει να αρχίζουν να θηλάζουν μέσα στην πρώτη μισή ώρα μετά από τον τοκετό.
  5. Πρέπει να επιδεικνύεται στις μητέρες πώς να θηλάζουν και πώς να διατηρούν τη γαλουχία, ακόμα κι αν χρειαστεί να χωριστούν για λίγο από το βρέφος.
  6. Στο νεογνό δε θα πρέπει να δίνεται συμπλήρωμα ξένου γάλακτος και υγρά, εκτός και αν αυτό έχει συσταθεί από γιατρό.
  7. Θα πρέπει να ενθαρρύνεται το rooming-in, δηλαδή μητέρα και βρέφος να βρίσκονται στον ίδιο χώρο όλο το 24ωρο.
  8. Το βρέφος πρέπει να θηλάζει όταν θέλει.
  9. Δε θα πρέπει να δίνεται στο βρέφος πιπίλα
  10. Πρέπει να δημιουργηθούν ομάδες υποστήριξης του μητρικού θηλασμού και να μετέχουν σε αυτές νέες μητέρες για τη συνέχιση του μητρικού θηλασμού και μετά την έξοδο από το νοσοκομείο.

Ελληνικά νοσοκομεία τα οποία έχουν αναγνωριστεί από ως «φιλικά προς τα βρέφη» είναι το νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» και το Π.Γ.Ν. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» (2011) , το «ΜΗΤΕΡΑ» (2014) και η «Νεογνολογική και μαιευτική κλινική του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αρεταίειο» (2016).

Επιπλέον η διεθνής κοινότητα θέσπισε από το 1992 ως μέρος της εκστρατείας υπέρ του θηλασμού, τον εορτασμό της Παγκόσμια Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού μέσα στον Αύγουστο, ενώ στην Ελλάδα γιορτάζεται από το 1996 και κάθε χρόνο την 1η με την 7η Νοεμβρίου.

Και ας πούμε και τούτο: Ο θηλασμός είναι στη φύση του ανθρώπου!

 

Πηγές

UNICEF

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού

Ζαμπέλας Αντώνιος 2003. Διατροφή στα στάδια της ζωής, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Δρ Μαρία Ιωάννα Καραγκούνη

Μοριακή Βιολόγος – Διατροφολόγος

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Ευγενία Γεωργακοπούλου

Νοσηλεύτρια, Προϊσταμένη Πυρηνικής Ιατρικής

 

Αναστασία Γερογιάννη

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης