Σκι, τι χρειάζεται να γνωρίζουμε για αυτό ώστε να αθληθούμε με ασφάλεια

Σύνταξη άρθρου: Ελένη Σακελλαρίου

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Το κατεξοχήν χειμερινό άθλημα είναι το γνωστό σε όλους σκι ή χιονοδρομία επί το ελληνικότερον. Ως χιονοδρομία ορίζεται η μετακίνηση πάνω στο χιόνι, όταν η μετακίνηση αυτή δεν οφείλεται στην τριβή, όπως με τους τροχούς ή το τρέξιμο, αλλά απεναντίας στην ελαχιστοποίησή της, δηλαδή στην ολίσθηση. Επιτυγχάνεται με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού, ο οποίος εφάπτεται πάνω στο χιόνι ή στον πάγο και ολισθαίνει, δηλαδή γλιστράει. Η τέχνη και η τεχνική του σκι είναι να ελέγχουμε αυτήν την ολίσθηση, ώστε να μας πηγαίνει όπου θέλουμε και όπως θέλουμε.

Το άθλημα του σκι και οι παραλλαγές του

Το άθλημα του σκι είναι ολυμπιακό άθλημα και περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, οι οποίοι ξεκίνησαν το 1924 στη Γαλλία, στην πόλη του Σαμονί (Chamonix-Mons-Blanc). Στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς αγώνες περιλαμβάνονται τα εξής αγωνίσματα: το μεγάλο έλκηθρο, το κέρλινγκ, το χόκεϊ επί πάγου, το σκανδιναβικό σκι, το καλλιτεχνικό πατινάζ, το αλπικό σκι, το μονό και διπλό έλκηθρο «λουτζ», το σύντομο πατινάζ ταχύτητας, το ελεύθερο σκι, το αγωνιστικό έλκηθρο «σκέλετον» και η χιονοσανίδα (σνόουμπορντ).

Το σκι προέρχεται από τη Σκανδιναβία. Δεν ήταν πάντα άθλημα, απλώς ικανοποιούσε την ανάγκη των ανθρώπων για τις καθημερινές τους μετακινήσεις χωρίς να βουλιάζουν στο χιόνι. Αυτό το πετύχαιναν με ένα ζευγάρι μακρόστενες ξύλινες σανίδες, οι οποίες δένονταν σε παπούτσια ή σε μπότες, τα γνωστά ως σκι από τα οποία πήρε το όνομά του το άθλημα. Η λέξη «σκι» έχει νορβηγική ρίζα και σημαίνει «το ραβδί». Ο όρος όμως έγινε γνωστός μέσω της Γαλλίας καθώς οι Γάλλοι το έκαναν οργανωμένο άθλημα και γνωστό σε όλον τον κόσμο. Και τα ραβδιά του σκι έχουν γαλλικό όνομα: μπατόν (baton).

Οι κίνδυνοι του αθλήματος

Οι καιρικές συνθήκες και οι κίνδυνοι που υπάρχουν, αντικειμενικοί και υποκειμενικοί είναι κάποια από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του σκι.

Οι αντικειμενικοί κίνδυνοι είναι οι εξής: μια πιθανή καταιγίδα, ένας κεραυνός, μια ανεμοθύελλα, η ομίχλη. Στις περιπτώσεις αυτές καλό είναι να αποφεύγονται τα επικίνδυνα σημεία και να αναζητούνται ασφαλείς χώροι ή και να διακόπτεται τελείως η άθληση για την ημέρα εκείνη.Ιδιαιτέρως, όσον αφορά στην ομίχλη, υπάρχει η πιθανότητα της σύγκρουσης με άλλον σκιέρ, η πρόσκρουση σε δέντρο ή βράχο ή πτώση σε γκρεμό. Αυτά όλα οφείλονται στην έλλειψη ορατότητας, της οποίας πολύ επικίνδυνο αποτέλεσμα είναι να χαθεί ο προσανατολισμός.
Οι υποκειμενικοί κίνδυνοι είναι εκείνοι που προέρχονται από κάποιο σφάλμα καθαρά δικό μας ή της παρέας μας. Συνήθως τέτοια σφάλματα οφείλονται στον υπερβολικό ενθουσιασμό και στη σιγουριά για τον εαυτό μας αλλά και στην άγνοια των κινδύνων και των κανόνων του σκι, τους οποίους δεν πρέπει να παραβαίνουμε ποτέ! Έτσι:

η επιπολαιότητα: η σχολαστικότητα και η προνοητικότητα είναι βασικά χαρακτηριστικά του καλού σκιέρ. Πρέπει να ζυγίζουμε τα πράγματα πολύ, πριν πάρουμε την απόφαση για το σε ποια πίστα θα κινηθούμε, φέρ’ ειπείν, ή για το αν θα προσπεράσουμε τον μπροστινό μας. Είναι σημαντικό να είμαστε πολύ εξοικειωμένοι με τον συγκεκριμένο χώρο στον οποίο αθλούμαστε και να φερόμαστε με σύνεση. Δεν επιτρέπεται ο αυθορμητισμός!

Η έλλειψη αποστάσεων ασφαλείας: κρατάμε πάντα αποστάσεις ασφαλείας, κατά την ανάβαση και κατάβαση του βουνού. Το να «φρενάρουμε» και να μην πέσουμε πάνω στον μπροστινό μας, δεν εξαρτάται πάντα από εμάς. Ρόλο παίζει και η ποιότητα του χιονιού, η κατωφέρεια ή η ανωφέρεια, ο άνεμος κ.ο.κ. . Χρειάζεται λοιπόν να υπάρχει αρκετός ελεύθερος χώρος μπροστά μας.

Η άγνοια βασικών γνώσεων για τις περιοχές με χιόνι: υπάρχουν πολλά πράγματα, που δεν είναι αυτονόητα και θα πρέπει να γνωρίζουμε αν θέλουμε να μην αντιμετωπίσουμε σοβαρά προβλήματα σε ένα χιονοδρομικό κέντρο. Έτσι, τα βρεγμένα ρούχα πάνω στο σώμα μας, η κούραση, ένας τραυματισμός δημιουργούν συμπτώματα, όπως τρεμούλα, κρυάδες, υπνηλία, χαμηλό σφυγμό και λιποθυμία. Επίσης η υπερβολική έκθεση στον ήλιο μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα, εάν δεν φοράμε αντηλιακή κρέμα, ακόμη και ηλίαση ή και έντονη ζάλη, αν δε φοράμε τα κατάλληλα γυαλιά ηλίου.

Τα χιονοδρομικά κέντρα, τι είναι, τι περιλαμβάνουν

Το σκι πραγματοποιείται στο βουνό, σε κατάλληλες πίστες που έχουν δημιουργηθεί στα διάφορα χιονοδρομικά κέντρα. Τα χιονοδρομικά κέντρα περιλαμβάνουν εγκαταστάσεις υποδοχής, καταστήματα ενοικίασης εξοπλισμού, εστιατόρια, καφέ, ιατρείο, χιονοδρομικούς αναβατήρες και ξενοδοχειακά καταλύματα, συνδεόμενα ή μη, μηχανικά (με αναβατήρα) με τις πίστες του σκι ή τις εγκαταστάσεις. Η εποπτεύουσα Υπηρεσία ενός χιονοδρομικού κέντρου είναι το Υπουργείο Τουρισμού. Ο φορέας δραστηριότητας (Ο.Τ.Α., ιδιωτική ή κρατική επιχείρηση κ.ά.) του Χιονοδρομικού Κέντρου υποχρεούται να ορίζει έναν υπεύθυνο εγκατάστασης. Αυτός έχει την πλήρη εποπτεία και ευθύνη για την τεχνική διεύθυνση και έλεγχο του συνόλου των εγκαταστάσεων και των αναβατήρων του χιονοδρομικού κέντρου.

Τα χιονοδρομικά κέντρα της Ελλάδας

Στην Ελλάδα υπάρχουν 21 χιονοδρομικά κέντρα, τα οποία είναι:

Προϋποθέσεις για να κάνει κανείς σκι

Φυσικά, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πόσο σημαντικό είναι,πριν ξεκινήσει κάποιος την εμπειρία του σκι, να μάθει κάποιες πληροφορίες για τον εξοπλισμό που χρειάζεται, για το βουνό, για την κλίση των πιστών, για τους αναβατήρες καθώς και κυρίως για τις καιρικές συνθήκες που προβλέπεται να επικρατούν.

Ο εξοπλισμός

Ο κατάλληλος εξοπλισμός είναι απαραίτητος για μια επιτυχημένη και ευχάριστη εκμάθηση σκι. Χρειάζεται να έχει κανείς μπότες και πέδιλα ανάλογα με το νούμερο του παπουτσιού του και τα ειδικά μπαστούνια (μπατόν) σύμφωνα με το ύψος του. Επίσης είναι απαραίτητα μια αδιάβροχη-αντιανεμική φόρμα για σκι, τα ειδικά γάντια, οι κάλτσες, το κράνος και η μάσκα ομίχλης.

Οι πίστες, είδη και κατηγορίες

Εξυπακούεται πως πρέπει να αναγνωρίζει ο σκιέρ τις δυνατότητές του ώστε να κατέβει με ασφάλεια την κατάλληλη γι’ αυτόν πίστα. Δεν κατεβαίνουμε σε πίστα ανώτερη των δυνατοτήτων μας σε καμμία περίπτωση!

Οι πίστες ταξινομούνται ανάλογα με τον βαθμό δυσκολίας σε:

Πράσινο χρώμα: μικρή κλίση, κατάλληλη για αρχάριους

Μπλε χρώμα: μικρή προς μέτρια κλίση, κατάλληλη για σκιέρ, που ξέρουν βασικά πράγματα στο σκι, όπως να φρενάρουν και να στρίβουν

Κόκκινο χρώμα: μέτρια κλίση, κατάλληλη για πιο προχωρημένους σκιέρ, που μπορούν να κάνουν σκι παράλληλα δύο ή περισσότεροι μαζί

Μαύρο χρώμα: μεγάλη και πολύ μεγάλη κλίση, κατάλληλη για πολύ έμπειρους σκιέρ

Ο καιρός, ο βασικός παράγοντας

Ξεκινώντας όμως για αυτήν την ευχάριστη δραστηριότητά μας στο βουνό, θα πρέπει να φροντίσουμε να είμαστε ενημερωμένοι για τον καιρό και τις συνθήκες που επικρατούν στο βουνό λαμβάνοντας κάποιες πληροφορίες από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.) ή την ιστοσελίδα του χιονοδρομικού κέντρου στο οποίο κατευθυνόμαστε. Είναι σαφές πως, αν ο αέρας είναι πολύ δυνατός, αν υπάρχει ομίχλη ή χιονόπτωση, τότε καλό είναι να ΜΗΝ ξεκινήσει κανείς να πάει για σκι, διότι θα συναντήσει εντελώς απαγορευτικές συνθήκες, οπότε και θα ταλαιπωρηθεί ή και κινδυνέψει χωρίς λόγο.

Παιδί και σκι

Από την ηλικία των 5-6 χρονών ένα παιδί είναι έτοιμο να παρακολουθήσει μαθήματα σκι. Φυσικά, τα πολύ μικρά παιδιά μόνο στην πράσινη πίστα, πάντοτε δίπλα στους γονείς ή στους συνοδούς και οπωσδήποτε αφού έχει προηγηθεί εξαντλητική συζήτηση/ενημέρωση με τα παιδιά για το τι κάνουμε και το τι δεν κάνουμε. Επιπλέον, ελέγχουμε, οι ενήλικες, ξανά και ξανά τον εξοπλισμό του παιδιού, ώστε να βεβαιωθούμε πως είναι όλα στην εντέλεια. Τέλος, πηγαίνουμε για σκι με τα παιδιά ΜΟΝΟ αν ο καιρός είναι ιδανικός!

Οι ενήλικες και το σκι, ο εκπαιδευτής

´Ενας ενήλικας μπορεί να ξεκινήσει μαθήματα σκι εφόσον το επιθυμεί υπό την εποπτεία και καθοδήγηση αρχικά ενός έμπειρου εκπαιδευτή και κατόπιν να συνεχίσει μόνος του κάνοντας πρακτική εξάσκηση. Με συχνότητα δυο Σαββατοκύριακα του μήνα το ελάχιστο, κατά την περίοδο που τα χιονοδρομικά είναι ανοικτά και διαθέσιμα για σκι, μπορεί κανείς να μάθει σκι σε ένα πολύ καλό επίπεδο.

Ο έμπειρος και κατάλληλα εκπαιδευμένος γυμναστής με πτυχίο Πανεπιστημίου, του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού και με ειδικότητα τη χιονοδρομία, είναι ο πλέον κατάλληλος που μπορεί να βοηθήσει κάποιον να ξεκινήσει αλλά και να συνεχίσει με ασφάλεια τις προπονήσεις της χιονοδρομίας. Πρέπει να διακρίνεται από ενθουσιασμό και να τον μεταδίδει στα άτομα που έχει αναλάβει να εκγυμνάζει. Η υπομονή, η ευσυνειδησία και η ικανότητα διδασκαλίας και μεταδοτικότητας πρέπει να είναι ανάμεσα στα χαρακτηριστικά του. Και φυσικά η υπευθυνότητα.

Για να ξεκινήσει κανείς σκι, μπορεί να απευθύνεται είτε σε μεμονωμένους προπονητές είτε σε ειδικές σχολές, που υπάρχουν ανά την Ελλάδα. Η διδασκαλία, που προσφέρουν οι σχολές αυτές του σκι, περιλαμβάνει και το κλασικό σκι αλλά και τη χιονοσανίδα (σνόουμπορντ) καθώς και άλλα είδη του σκι σε όλες τις συνθήκες του χιονιού.

Τα οφέλη του σκι

Τα οφέλη του σκι είναι πολλά. Καταρχάς, βελτιώνει την ισορροπία και τον συντονισμό των μελών του σώματος. Δυναμώνει τα οστά και τις αρθρώσεις και προλαμβάνει την οστεοπόρωση. Επίσης, τονώνει τη διάθεση και ενισχύει την σωματική και ψυχική υγεία ενός ατόμου καθώς είναι ιδιαίτερα διασκεδαστικό άθλημα, το οποίο, μην ξεχνάμε, γίνεται στη φύση, στα επιβλητικά χιονισμένα βουνά. Επιπλέον, κάνοντας σκι, αυξάνεται η καρδιαγγειακή αντοχή καθόσον είναι μια αερόβια άσκηση που βοηθά να δουλεύουν σωστά η καρδιά και οι πνεύμονες.

Χρήσιμες συμβουλές

Συνοψίζοντας, μερικές χρήσιμες συμβουλές, κάποιες τις έχουμε αναφέρει και πιο πάνω, για μια ευχάριστη εκδρομή στο χιονοδρομικό κέντρο:

Μην εμπιστεύεστε τους φίλους σας για να σας μάθουν σκι. Μπορεί να τραυματιστείτε πολύ σοβαρά.
Αρχίστε μαθήματα με κάποιον ειδικό εκπαιδευτή.
Αποφύγετε να κάνετε σκι αν την προηγούμενη μέρα έχετε ξενυχτήσει, έχετε πιει πολύ ή αν νιώθετε κουρασμένοι.
Μην υπερεκτιμάτε τις δυνατότητές σας. Περιοριστείτε στην πίστα που σας κρατά ασφαλείς.
Προσέχετε ώστε να μπορείτε να σταματήσετε ή να αποφύγετε άλλους σκιέρ ή αντικείμενα.
Οι μπροστινοί σας σκιέρ μπορεί να αλλάξουν πορεία. Πρέπει λοιπόν να μπορείτε να τους αποφεύγετε. Για αυτό κρατάμε απόσταση ασφαλείας. Βασικός κανόνας στις πίστες του σκι είναι πως προτεραιότητα έχει πάντα ο μπροστινός. Η μη τήρηση της απόστασης ασφαλείας και της προτεραιότητας του προπορευόμενου μπορεί να μας στοιχίσει ακόμη και τη ζωή.
Μη σταματάτε ποτέ εκεί όπου απαγορεύεται η στάση ή σε σημεία που δεν είναι ορατά από ψηλά, ώστε να σας βλέπουν από τις άλλες πλαγιές ή από την ανωφέρεια, αν σας συμβεί το ο,τιδήποτε. Επίσης, μην πλησιάζετε επ’ ουδενί τα μεγάλα οχήματα που βρίσκονται στις πίστες
Δώστε μεγάλη προσοχή στις μπότες, οι οποίες πρέπει να εφαρμόζουν καλά στα πόδια σας και να μην είναι στενές. Οι δέστρες, επειδή κρατάνε γερά τις μπότες πάνω στα πέδιλα, πρέπει να είναι σωστά ρυθμισμένες και κυρίως να μπορούν να αποδεσμεύσουν την μπότα από το πέδιλο σε περίπτωση πίεσης ή πτώσης
Όταν κάνετε σκι, πρέπει να φοράτε ρούχα που να σας κρατάνε ζεστούς και στεγνούς

Το σκι είναι απόλαυση για μικρούς και μεγάλους. Αρκεί να είμαστε πολύ προσεκτικοί και πολύ συγκεντρωμένοι!

Ηλ. Ταχ.:[email protected]

Σοφία Αλεξανδροπούλου

Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής

Ελένη Σακελλαρίου

Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής

Σκι, τι χρειάζεται να γνωρίζουμε για αυτό ώστε να αθληθούμε με ασφάλεια

Περισσότερα στην ενότητα...