Τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, πώς πρέπει να εορταστούν

Σύνταξη άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Στις 25 Μαρτίου 2021 κλείνουν 200 χρόνια, δύο αιώνες, από την έναρξη της Επανάστασης του 1821. Αν τοποθετήσουμε χονδρικώς τις απαρχές της ελληνικής ιστορίας στην 7η χιλιετία π.Χ. (Σέσκλο-Διμήνι) ή και αργότερα (5η χιλιετία-Δισπηλιό), τότε αυτά τα 200 χρόνια, είναι ένα μικρό τμήμα μιας πραγματικά μακράς αλυσίδας. Ας δούμε όμως τη σημασία τους, η οποία είναι δυσανάλογα μεγάλη.

Οι εορτασμοί

Η Πολιτεία οργάνωσε επιτροπές, καλεί ξένους ηγέτες να παραβρεθούν στις εορταστικές εκδηλώσεις, καταχωρεί στον εγχώριο και τον ξένο Τύπο δημοσιεύσεις για την Ελληνική Επανάσταση, ετοιμάζει εμπλουτισμένη πολύ την ετήσια παρέλαση, κάνει ό,τι τέλος πάντων αρμόζει στην ξεχωριστή αυτή περίσταση. Τα δημόσια και τα άλλα μουσεία ετοιμάζουν δράσεις. Πολλοί δήμοι και περιφέρειες, ιδιαίτερα στους τόπους όπου συνέβησαν σημαντικά γεγονότα του Αγώνα, ετοιμάζουν εκδηλώσεις. Τέλος δε, πολλά σχολεία δημόσια και ιδιωτικά, πέρα από τις επιβεβλημένες επετειακές τους εκδηλώσεις, ετοιμάζουν ταινίες μικρού μήκους για τον Αγώνα, ψηφιακές δράσεις και παρουσιάσεις των ηρώων και των γεγονότων, κάνουν ως και έρευνα, εμπεριστατωμένη μάλιστα, παρουσιάζοντας πτυχές του Σηκωμού με Ιδιαίτερη παιδαγωγική αξία. Αυτά όλα είναι τα δέοντα και τα οφειλόμενα.

Εμείς σήμερα

Εκτός από απόγονοι εκείνης της γενιάς του 19ου αιώνα και καρπωτές της ελευθερίας, την οποία οι άνθρωποι αυτοί παρήγαγαν, εμείς του 2021 πού και πώς στεκόμαστε απέναντι στο Γεγονός;

Η απάντηση είναι απλή αλλά καθόλου αυτονόητη, όπως παρατηρεί κανείς. Γιατί; Διότι δεν έχει καμμία πολιτική, εμπορική και ιδεολογική ή «ιδεολογική» χρήση, οι οποίες χρήσεις είναι το διακαές ζητούμενο από πολλούς σε πολλούς και ποικίλους μηχανισμούς διεκδίκησης του δημοσίου πεδίου. Κι όμως σκεπάζει, καλύπτει και εξαφανίζει όλες τις προαναφερθείσες (ψευδο-)όψεις του πράγματος και έχει ως εξής: Οι προηγούμενες γενιές στάθηκαν απέναντι στο γεγονός της Επανάστασης με πατριωτικό σεβασμό καθώς, και λόγω της χρονικής εγγύτητας και λόγω της δημογραφίας, ήταν και αισθάνονταν φυσικοί συνεχιστές εκείνης της γενιάς. Οι τελευταίες γενιές, οι ακριβώς πριν από τις σημερινές, κληρονόμησαν το δέος και τον θαυμασμό για το 1821 από τους παλιούς με ένα ρομαντικό επίστρωμα, το οποίο συνιστά βεβαίως μια πρώτη συλλογική παραποίηση. Ύστερα ήρθε η αναζωπύρωση των (ψευδο-)ιδεολογικών αντιπαραθέσεων/διεκδικήσεων, κυρίως για την εξουσία, και ο καθένας, ελέω αυθεντίας, διεκδικεί τη θεμελιακή ιδρυτική πράξη του Κράτους, την Επανάσταση, στρεβλώνοντας την πρόσληψη των γεγονότων και των συνθηκών που τη γέννησαν. Οι μεν τη βαφτίζουν αμιγώς εθνική, οι δε αμιγώς ταξική, κάποιοι το ένα ή το άλλο κατά περίπτωση και μερικοί την αγνοούν από άποψη, κατά δήλωσή τους, με επιχειρήματα που επιεικώς χαρακτηρίζονται τουλάχιστον ομφαλοσκοπικά.

Τι πρέπει να γίνει και υπό ποιο πρίσμα καλό θα ήταν να εορταστούν τα 200 χρόνια της Παλιγγενεσίας

Η αλήθεια είναι πως πρέπει οπωσδήποτε να κατανοήσουμε τι ακριβώς ήταν η Επανάσταση του 1821. Αυτό οφείλει να είναι η στοχοθεσία με αφορμή τους εορτασμούς της διεκατονταετηρίδας. Δηλαδή:

• Νέες εκδόσεις από τις πηγές και εκ νέου μελέτη και έρευνα των γραπτών μαρτυριών. (Η αλήθεια είναι πως γίνεται σε ικανοποιητικό βαθμό.)

• Εμπέδωση πως η Επανάσταση του 1821 είχε και βαθιές και ουσιαστικές κοινωνικές πτυχές και παραμέτρους, στην ολότητά της.

• Εμπέδωση πως η Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε μείζον ευρωπαϊκό γεγονός. Τόσο για τις «βαριές» εξωτερικές πολιτικές των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, όσο και για τα ευρωπαϊκά κοινωνικά κινήματα της μεταναπολεόντειας Ευρώπης, τα οποία είδαν στην Ελλάδα μία πραγμάτωση των οραμάτων τους. Η ιστορία της Επανάστασης είναι βασική ευρωπαϊκή ιστορία και όχι περιφερειακή και μόνον βαλκανική.

• Εμπέδωση πως οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν άγγελοι μεν, πολέμησαν όμως ένα κράτος με ιδεολογία και πρακτικές σημερινού ακραίου τζιχαντιστή κι έφτιαξαν, με βαρύ φόρο αίματος, μία χώρα από το μηδέν. Κυριολεκτικώς. (Δεν απαιτεί αυτό ένα ανάστημα; Δεν οφείλουμε σε αυτούς τους ανθρώπους ευγνωμοσύνη;)

• Εμπέδωση του πώς και γιατί ο 18ος και ο 19ος αιώνας άλλαξαν τους Έλληνες. Αυτό απαιτεί εκλαΐκευση της επιστημονικής έρευνας και διάχυσή της στα σχολεία και στον λαό.

• Ερευνητική συνεργασία με χώρες, όπου ο υπόδουλος Ελληνισμός σχεδίασε την Παλιγγενεσία, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Ρωσία, η Αγγλία αλλά και η Αλβανία και, φυσικά, η Τουρκία.

Και τώρα η ουσία

Όλα αυτά μπορούν να γίνουν, διότι εδώ και 200 χρόνια είμαστε ελεύθεροι να έχουμε τη γλώσσα μας, τα πανεπιστήμιά μας και την έρευνά μας. Διότι μπορούμε και είμαστε λαός με αναγνωρισμένα σύνορα μέσα στα οποία κοιτάζουμε και θεωρούμε το παρελθόν μας, όπως εμείς κρίνουμε. Διότι είμαστε ελεύθεροι να γράφουμε την ιστορία μας μόνοι μας. Διότι είμαστε ίσοι με τους άλλους λαούς. Για αυτό γιορτάζουμε τα 200 χρόνια της Παλιγγενεσίας! Και τα 258, όταν φτάσουν, και τα 300!

Μια σημείωση του γράφοντος

200 χρόνια ελεύθερου εθνικού βίου. Με αφήνει, προσωπικά, παγερά αδιάφορο η πατριδοκαπηλεία, η κοινωνιοκαπηλεία, η ιδεολογικοποίηση του Αγώνα, «η χρήση μοτίβων της επανάστασης στη βιομηχανία της μόδας», οι αναθέσεις πάσης φύσεως για την «προβολή» της επετείου, η διαδικτυακή και τηλεοπτική φανφάρα επί του θέματος.

Επιπλέον, καθώς η άγνοια και η βαθιά ημιμάθεια παραμορφώνουν την Ιστορία, καλό είναι αυτοί που με ζέση φωνασκούν την (απόλυτα παραμορφωτική και υστερόβουλη) οπτική τους, να κατανοήσουν πως κανείς δεν τους ακούει παρά μόνον όσοι κουβαλούν τα ίδια μυαλά για το θέμα.

Και μια τελευταία επισήμανση. Ναι, τα βιβλία της σχολικής Ιστορίας χρήζουν μεγάλης βελτίωσης, εμπλουτισμού και εκσυγχρονισμού. Ακόμη και σε αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις, αποδεδειγμένα, μισογράφεται ή αποσιωπάται εξόφθαλμα και σαφέστατα σκοπίμως. Όσοι όμως βάλλουν ακρίτως και προσάπτουν μία από πρόθεση των εκπαιδευτικών ανεπάρκεια ως προς το αποτέλεσμα, καταφανώς δε γνωρίζουν καθόλου τι δύναται ή και τι πρέπει να δίνει το σχολείο ως ιστορική γνώση στους μαθητές.

 

Ζήτω τα 200 χρόνια της Επανάστασης ενός υπόδουλου λαού, που απαίτησε να θεωρείται έθνος!