Ελληνικός κινηματογράφος, οι πρώτες ταινίες
Σύνταξη άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός
Επιμέλεια άρθρου: Περίανδρος Καράλης
* Ο Κωνσταντίνος Ουρανός είναι κινηματογραφιστής. Έχει στο ενεργητικό του τέσσερις ταινίες μικρού μήκους.
Στο παρόν άρθρο θα δωθεί στον αναγνώστη του ΑΘΗΝΟΔΡΟΜΙΟ μια μικρή γεύση του πόσο παλιός είναι ο Ελληνικός Κινηματογράφος. Θα μάθει πώς ξεκίνησε, ποια ήταν τα παρολίγον μεγάλα του επιτεύγματα αλλά και τι κατόρθωσε. Η παρουσίαση αυτή της ιστορίας του θα γίνει όχι τόσο με κείμενο όσο μέσα από τις ίδιες τις πρωτοπόρες εκείνες ταινίες.
Οι Έλληνες κινηματογραφιστές υπήρξαν και οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με τη νέα τότε Τέχνη του Κινηματογράφου στα Βαλκάνια. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στους αδερφούς Μανάκια. Οι αδερφοί Γιάννης και Μίλτος Μανάκιας με μία αγγλική μηχανή λήψης Bioscope no 300 τράβηξαν τον Μάιο του 1905 την πρώτη ελληνική ταινία μικρού μήκους με τίτλο: Οι Υφάντρες. Η ταινία είχε ως θέμα την οικιακή οικονομία και τέχνη της υφαντικής, όπως την ενεργούσαν χιλιάδες χρόνια οι γυναίκες του σπιτιού.
Από τους αδελφούς Μανάκια παρήχθησαν συνολικά 70(!) ταινίες-ντοκυμανταίρ, με τη ζωή στην ελληνική ύπαιθρο. Μια από τις ωραιότερες είναι η «Χοροί και κουστούμια της Μακεδονίας», του 1906.
Ακολούθησε ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων, οι οποίοι δημιούργησαν τις απαρχές αυτού, που ονομάζουμε «Ελληνικός Κινηματογράφος». Οι πρώτες ταινίες, φυσικά, δεν αφορούσαν στη μυθοπλασία, αλλά επρόκειτο, όχι σε όλες, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, για επίκαιρα, που τότε καλούνταν «ζουρνάλ», από τα γαλλικά journal, και είχαν διάρκεια λίγων λεπτών. Αποτελούσαν δε, στα κινηματοθέατρα της Αθήνας περισσότερο αξιοπερίεργα (ατραξιόν), παρά ενημέρωση και απόλαυση. Σύντομα ακολούθησαν και οι πρώτες μεγάλου μήκους ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας. Πρώτη και διασημότερη, η «Γκόλφω» του Κώστα Μπαχατόρη το 1914. Ακολούθησε η ανολοκλήρωτη κωμωδία «Η μύτη της Αθηνάς» αγνώστου σκηνοθέτη. Η συνέχεια των πραγμάτων υπήρξε καταιγιστική.
Πολύ όμως εμπεριστατωμένα και με όλες τις πληροφορίες, μπορεί να μάθει ο αναγνώστης μας στην παλιά εκπομπή της Ε.Ρ.Τ. Παρασκήνιο, που αναπαράγουμε εδώ. Εκπομπή Παρασκήνιο: ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΤΟΝ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ
Δύο ταινίες, που έκαναν αίσθηση στην εποχή τους και σήμαναν την απαρχή του εμπορικού Ελληνικού Κινηματογράφου είναι «Ο Βιλλάρ στα γυναικεία λουτρά του Νέου Φαλήρου» του 1920 και «Οι περιπέτειες του Βιλλάρ» του 1924. Και οι δύο είχαν ως πρωταγωνιστή το μεγάλο αστέρι της εποχής Νικόλαο Σφακιανό (Βιλλάρ) και ήταν παραγωγής της εταιρείας «Άστυ Φιλμ», που είχε ως βασικό μέτοχο τον πολυπράγμονα Δήμο Βρατσάνο. Να σημειωθεί πως ο Σφακιανός πέθανε πάμπτωχος και άσημος στην Κατοχή, αφού πρόλαβε και εξέδωσε τη βιογραφία του, η οποία αμφοτερείται από πολύ πίκρα…
Ας απολαύσουμε την ταινία «Ο περιπέτειες του Βιλλάρ».
Σημειώνεται πως χρειάζονται αρκετοί τόμοι για να πληροφορηθεί και να μάθει ο κινηματογραφόφιλος αναγνώστης τα πάντα γύρω από την ιστορία των αρχών του Ελληνικού Κινηματογράφου. Η εκπομπή Παρασκήνιο αλλά και η «Ο Βιλλάρ στα γυναικεία λουτρά του Νέου Φαλήρου», δεν αποτελούν παρά το έναυσμα για περισσότερη έρευνα. Η συνέχεια στα επόμενα άρθρα μας.
Πηγές
Ρούβας Α. και Σταθακόπουλος Χ. (2005). Ελληνικός Κινηματογράφος, Ιστορία-Φιλμογραφία-Βιογραφικά Τόμος Α’. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Ηλ. Ταχ. : [email protected]
Κωνσταντίνος Ουρανός
Δάσκαλος