Σύνταξη άρθρου: Μαρία Κυδωνάκη, Κωνσταντίνος Ουρανός

 

 

Πριν να ξεκινήσουμε να δίνουμε τον ορισμό του Αυτοματισμού και των παραμέτρων του, ας δώσουμε μια αίσθηση της σημασίας του και της παρουσίας του στη ζωή μας. Ο αυτοματισμός είναι παντού. Σχεδόν τα πάντα είναι αυτοματισμός. Το κλειδί που γυρίζει στην πόρτα, το ποδήλατό μας, ο ανελκυστήρας στις πολυκατοικίες, το αυτοκίνητο, το αεροπλάνο, ένας παιδικός βώλος που χτυπά και μετατοπίζει έναν άλλο, το ίδιο μας το σώμα. Πώς γίνεται αυτό; Ας το δούμε.

Τι είναι ο Αυτοματισμός

Αν τον ορίζαμε πολύ – πολύ απλοϊκά, θα λέγαμε ότι ο αυτοματισμός είναι η διαδικασία μιας μηχανής κατά την οποία ένα μέρος της εκτελεί μια κίνηση, η οποία θα κάνει ένα άλλο μέρος της να κάνει μια δική του κίνηση, η οποία θα κάνει πάλι ένα άλλο μέρος να κάνει με τη σειρά του μια δική του κίνηση κ.ο.κ. . Έτσι ένα σύνολο μερών λειτουργεί αποτελώντας μία μηχανή ή ένα υπερσύνολο συνδεδεμένων μηχανών. Η χρησιμότητα του Αυτοματισμού είναι καθοριστική για τον πολιτισμό μας. Ο κλάδος αυτός συντελεί στη μεγιστοποίηση της απόδοσης των μηχανών, όταν συνδέονται και συνεργάζονται, ώστε να παραγάγουν ή ώστε να παραγάγουν πιο γρήγορα, πιο δυνατά, πιο αποτελεσματικά. Για να το αντιληφθούμε αυτό θα πρέπει να γνωρίζουμε πως ο Αυτοματισμός επιτρέπει να δουλέψουν για μας οι μηχανές εκεί που δεν υπάρχει πολύς χώρος, εκεί που δεν υπάρχει φως να δούμε, αέρας να αναπνεύσουμε. Στους βυθούς των ωκεανών, στους κρατήρες των ηφαιστείων, στα βάθη των ορυχείων, στο διάστημα χάρη στον Αυτοματισμό οι μηχανές κάνουν την δουλειά τους.

ΑΣ ΤΑ ΠΟΥΜΕ ΠΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ

Από τι αποτελείται ο Αυτοματισμός και σε ποιους αφορά

Ο Αυτοματισμός αφορά στους μηχανικούς και στους κατασκευαστές μηχανών γενικότερα. Οι ειδκότητες αυτές, μέσω του Αυτοματισμού, καθορίζουν διεργασίες, κάνοντας ελέγχους, τις οποίες διατηρούν σε συγκεκριμένη συνθήκη (π.χ. σταθερό ρυθμό σε μία παραγωγή ή σταθερή πίεση σε μια δεξαμενή κ.λ.π.).

Αν ορίζαμε την καταβολή του, θα λέγαμε πως ο Αυτοματισμός έχει να κάνει με δύο διαφορετικές μεταξύ τους επιστημονικές κατευθύνσεις: τον αλγόριθμο και τη Ρομποτική. Το πρώτο – πρώτο, που είναι ανάγκη να επισημανθεί, είναι η αναγκαιότητα του αλγορίθμου. Χωρίς αυτόν δεν υπάρχει Αυτοματισμός. Χονδρικώς αλγόριθμο ονομάζουμε τη διαδικασία, τη συνταγή: Πρώτα φτιάχνουμε αυτό, κατόπιν ακολουθεί η τάδε εντολή, την οποία ακολουθεί μια άλλη κ.ο.κ. . Όλες αυτές οι εντολές στοχεύουν σε ξεκάθαρη πράξη, σε ξεκάθαρο αποτέλεσμα. Η ακολουθία αυτή οφείλει να είναι τυποποιημένη. Το δεύτερο, που απαιτείται στον αυτοματισμό, αφορά στη δημιουργία ρομπότ. Δουλειά του ρομπότ είναι να εκτελεί τον αλγόριθμο. Συνήθως επιλέγεται να είναι αυτόνομο, ώστε να μην χρειάζεται η επέμβαση του ανθρώπινου παράγοντα κατά την εκτέλεση του αλγορίθμου. Σημειώνεται πως, όταν λέμε ρομπότ στον Αυτοματισμό, συνήθως εννοούμε τα βιομηχανικά ρομπότ κι όχι τα ανδροειδή. Μηχανές δηλαδή, οι οποίες εκτελούν αυτοματοποιημένες διαδικασίες – εργασίες και όχι ανθρωπόμορφα ρομπότ, τα οποία προσπαθούν να συμπεριφερθούν – εργαστούν σαν άνθρωποι.

Ο Αυτοματισμός, πρέπει να σημειωθεί, χρησιμοποιεί ένα πολύ μεγάλο εύρος τεχνολογικών προϊόντων της Μηχανικής και της Πληροφορικής. Βασικά επιστημονικά πεδία, τα οποία συγκεράσονται στο ευρύ θεωρητικό πεδίο του Αυτοματισμού είναι οι Θεωρίες Ελέγχου και Ανάδρασης (Control and Feedback) και η Κυβερνητική (Επιστήμη Σημάτων και Συστημάτων)

 

 

Η Διεπαφή

Για να συγχρονίσουμε τον άνθρωπο με τις μηχανές, για να μετατρέψουμε δηλαδή την αναλογική ζωή μας σε ψηφιακή αυτόματη επικοινωνία, χρησιμοποιούνται υπολογιστές υψηλής εξειδίκευσης και απόδοσης, οι οποίοι καμία σχέση δεν έχουν με τους οικιακούς υπολογιστές, ακόμη και τους πολύ ακριβούς. Αυτοί είναι οι αποκαλούμενοι Προγραμματιζόμενοι Λογικοί Ελεγκτές (Programmable Logic Controller, P.L.C.). Οι υπολογιστές αυτοί διευκολύνουν και ορίζουν τη διεπαφή (Interface) μεταξύ ανθρώπου και μηχανής. Στην ουσία συντονίζει τη ροή εισόδων των φυσικών στοιχείων αισθητηρίων (αναλογικά) με τη ροή εντολών προς συσκευές εξόδου (ψηφιακά), π.χ. το μηχατρόνιο. Η λειτουργία του συστήματος καταλήγει σε αυστηρά ελεγχόμενες διεργασίες, όπως απαιτείται για χρήση σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Επίλογος του Εκδότη

Το πρώτο ξύλο, που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος, η πρώτη πέτρα, η πρώτη χορδή είχαν ευθύς εξ αρχής έναν και μοναδικό στόχο: να λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστές ισχύος και παραγωγικότητας. Αργότερα ενέταξε μέσα σε αυτά τα, ας τα πούμε, μηχανικά κυκλώματα, τη μυική δύναμη των ζώων, του σώματός του, τις ανεξάντλητες δυνάμεις του ανέμου, του νερού, της φωτιάς, του ατμού. Σήμερα μιλούμε για υπερμηχανές ή γιγαμηχανές, για τεχνητή νοημοσύνη, για μηχανές σε μοριακό επίπεδο, για τη χρήση του ηλιακού ανέμου και για άλλα πολλά. Και όλα αυτά δια του Αυτοματισμού. Ο άνθρωπος, εμείς, οργανώνει τη ζωή του στο παρόν και στο μέλλον και απαιτεί το μέγιστο των δυνατοτήτων του φυσικού και του τεχνητού περιβάλλοντος στην υπηρεσία του. Η Τεχνολογία είναι ο τρόπος για να το πετύχει. Ας παρακολουθούμε, όσο μας είναι δυνατόν, τα επιτεύγματά της, ώστε και γνώση να έχουμε και επίγνωση του κόσμου, που φτιάχνουμε για τις επόμενες γενιές.

 

Ηλ. ταχ.: [email protected]

Σοφία Δρακάκη

Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, M. Sc. Computer Engineering

 

Μαρία Κυδωνάκη

Μηχανικός Αυτοματισμού