Σύνταξη άρθρου: Ναταλία Θεοχαρίδου

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ( Π.Ο.Π. ) και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.)

Ένα σημαντικό μέρος της εκπαίδευσης των μαθητών οφείλει να είναι και η οικονομία μέσω της Οικιακής Οικονομίας. Συζητώντας με τα παιδιά και τους εφήβους και εξηγώντας τους τι ακριβώς σημαίνει να γνωρίζω τι παράγει η χώρα μου και πώς αυτή η παραγωγή αναγνωρίζεται, τα προετοιμάζουμε και για πολίτες αλλά και για συνειδητοποιημένους καταναλωτές. Επίσης αντιλαμβάνονται πληρέστερα την έννοια της τοπικής κουλτούρας και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Πατρίδας.

Η χώρα μας λοιπόν δεν είναι πλούσια μόνο σε Ιστορία, Πολιτισμό, φυσικές ομορφιές και φυσικό περιβάλλον. Κατέχει και μία από τις πρώτες θέσεις στον κόσμο για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μεσογειακής της διατροφής. Καλό είναι, κατά συνέπεια, να γνωρίζουμε πώς τα επιμέρους στοιχεία (τρόφιμα) της διατροφής αυτής κατοχυρώνονται νομικά και οικονομικά, πώς αναγνωρίζονται και προστατεύονται στους διεθνείς οργανισμούς και συμφωνίες. Η απάντηση στο θέμα αυτό είναι απλή: Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε. !

Ας προσεγγίσουμε όμως το θέμα από τη σκοπιά της καθημερινής κατανάλωσης. Είναι βέβαιο πως αρκετές φορές, όταν πηγαίνει κανείς είτε στο σούπερ – μάρκετ είτε σε ένα παραδοσιακό παντοπωλείο, έχει παρατηρήσει και αναρωτηθεί τι μπορεί να σημαίνουν αυτές οι ενδείξεις, Π.Ο.Π. ή Π.Γ.Ε., που υπάρχουν πάνω σε μια εξαιρετικά μεγάλη ποικιλία τροφίμων. Ήρθε λοιπόν η ώρα να γνωρίσουμε τη σημασία αυτών των ενδείξεων. Στο παρόν άρθρο θα επικεντρωθούμε στα ελληνικά προϊόντα, τα οποία και υπάρχουν άφθονα σε οποιαδήποτε αγορά πηγαίνουμε. Φυσικά, προϊόντα με τέτοια ένδειξη έχουν και άλλες χώρες.

Οι ενδείξεις

  • Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης ( Π.Ο.Π. )

Ως προϊόντα Π.Ο.Π. χαρακτηρίζονται εκείνα τα οποία έχουν συγκεκριμένο τόπο προέλευσης. Πρόκειται συνήθως για κάποια συγκεκριμένη περιοχή και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί και για μια ολόκληρη χώρα. Επιπλέον για να χαρακτηρίζονται τα τρόφιμα αυτά ως Π.Ο.Π. θα πρέπει και ο τρόπος παρασκευής τους να οφείλεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου από τον οποίο προέρχονται και αυτό να είναι εμφανές. Τέλος, και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, όλη η παραγωγή και επεξεργασία του προϊόντος θα πρέπει να πραγματοποιείται εντός και μόνο εντός της ορισμένης γεωγραφικής περιοχής προέλευσης. Αυτά ορίζει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αλλά και οι Οδηγίες των αρμοδίων Ευρωπαϊκών Επιτροπών και Διεθνών Οργανισμών.

Η χώρα μας είναι ευλογημένη και διαθέτει μια πληθώρα Π.Ο.Π. προϊόντων. Μάλιστα στην κατηγορία των Π.Ο.Π. κατατάσσονται πολλά προϊόντα τα όποια εμείς οι Έλληνες από αιώνες χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Όλοι έχουμε καταναλώσει ή έστω ακούσει για το περίφημο μέλι Ελάτης, το ελαιόλαδο Καλαμάτας και το τυρί Καλαθάκι Λήμνου, για να αναφερθούμε σε μερικά ελάχιστα μόνο. Αυτά τα προϊόντα εδώ και πολλά χρόνια παράγονται παραδοσιακά στον τόπο τους και θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι «αγνά» προϊόντα καθώς οποιαδήποτε παραλλαγή στον τρόπο παραγωγής αλλοιώνει το προϊόν.

Ας δούμε κάποια Π.Ο.Π. προϊόντα αναλυτικά:

Το μέλι Ελάτης

Το μέλι Ελάτης έχει παγκόσμια φήμη. Παράγεται αποκλειστικά στο όρος Μαίναλο, στην Αρκαδία, από μαύρα έλατα. Το προϊόν αυτό είναι γνωστό για την ιδιαίτερη γεύση του και τα χαμηλά ποσοστά του σε σάκχαρα. Αυτό που ξεχωρίζει το συγκεκριμένο μέλι από τα υπόλοιπα είναι ότι δεν παράγεται από άνθη αλλά από ένα μελίτωμα, που δημιουργούν μικροοργανισμοί στον κορμό του ελάτου. Επίσης χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι όσα χρόνια και αν περάσουν, δεν ζαχαρώνει λόγω της χαμηλής του περιεκτικότητας σε γλυκόζη. Αποτελεί έναν από τους θησαυρούς της Ελληνικής φύσης και παραγωγής. Η αξία του αυξάνεται καθώς η συλλογή του είναι πολύ δύσκολη και η παραγωγή του είναι πολύ μικρή ανά έτος.

Το ελαιόλαδο Καλαμάτας

Το ελαιόλαδο Καλαμάτας παράγεται από Κορωναίους ελαιόκαρπους. Το χαρακτηριστικό αυτού του ελαιόλαδου, το οποίο το καθιστά Π.Ο.Π., είναι ότι η ολική του οξύτητα (ελαϊκό οξύ) δεν υπερβαίνει το 0,5 ανά 100 γραμμάρια (0,5%). Επίσης η περιεκτικότητα του σε αλλά λιπαρά οξέα είναι:

  • Λινελαϊκό οξύ: 4,0-11,0
  • Στεατικό οξύ: 2,0-4,0
  • Παλμιτελαϊκό οξύ: 0,6-1,2
  • Παλμιτικό οξύ: 10,00-15,00

Πέρα από τα της οξύτητας το ελαιόλαδο Καλαμάτας έχει ιδιαίτερη γεύση καθώς και άλλα μοναδικά χαρακτηριστικά, που το καθιστούν Π.Ο.Π. .

Το καλαθάκι Λήμνου

Το καλαθάκι Λήμνου παράγεται αποκλειστικά από αιγοπρόβιο γάλα. Ο συνδυασμός του συγκεκριμένου γάλακτος με το μικροκλίμα του νησιού καθώς και με τον ιδιαίτερο τρόπο παρασκευής του καθορίζει τη γεύση και την ποιότητα αυτού του εξαιρετικού Π.Ο.Π. προϊόντος. Ονομάστηκε καλαθάκι, διότι τοποθετείται μέσα σε πλεκτά καλαθάκια, έτσι ώστε να στραγγίξει.

  • Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης ( Π.Γ.Ε. )

Ως προϊόντα Π.Γ.Ε. ονομάζονται προϊόντα το οποία παρασκευάζονται σε συγκεκριμένη περιοχή (χώρα ή τόπο). Το προϊόν αυτό έχει ένα ή περισσότερα χαρακτηριστικά (είτε ποιοτικά, είτε φήμης, είτε διάφορα άλλα), τα οποία οφείλονται στη γεωγραφική προέλευση αυτού. Σε αντίθεση με τα προϊόντα Π.Ο.Π. , που πρέπει όλα τα στάδια επεξεργασίας να πραγματοποιούνται σε μια συγκεκριμένη περιοχή, τα Π.Γ.Ε. οφείλουν μία τουλάχιστον από τις διαδικασίες παραγωγής να πραγματοποιείται σε συγκεκριμένη περιοχή, ενώ οι υπόλοιπες οπουδήποτε.

Στα Π.Γ.Ε. προϊόντα κατατάσσονται κυρίως ελαιόλαδα, όσπρια αλλά και φρούτα και λαχανικά. Πολύ γνωστά Π.Γ.Ε. προϊόντα είναι το ελαιόλαδο Λακωνίας, οι σταφίδες και τα καρπούζια Ηλείας, τα φασόλια γίγαντες – ελέφαντες Καστοριάς. Τέλος, ένα πολύ γνωστό Π.Γ.Ε. προϊόν είναι τα παξιμάδια Κρήτης.

Τα οφέλη

Επιλέγοντας προϊόντα Π.Ο.Π. ή Π.Γ.Ε., πέρα από την καλή ποιότητα και θρεπτική αξία, που εξασφαλίζουμε για τη διατροφή μας και τον οργανισμό μας, ενισχύουμε και την τοπική οικονομία της εκάστοτε περιοχής, που τα παράγει και τα εξάγει είτε στις ελληνικές αγορές είτε σε αγορές του εξωτερικού. Στην Ελλάδα τα συγκεκριμένα προϊόντα μπορούμε να τα βρούμε είτε στο παντοπωλείο της γειτονιάς μας, είτε σε σούπερ – μάρκετ, είτε σε καταστήματα, τα οποία πουλάνε παραδοσιακά προϊόντα. Μια έρευνα σε ένα από αυτά τα καταστήματα με τα παιδιά μας είναι μάθημα πολιτσμού!

Θα βρείτε όλα τα Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε. προϊόντα εδώ, στην ειδική σελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

 

Ηλ.Ταχ.: [email protected]

Ευγενία Γεωργακοπούλου

Νοσηλεύτρια, Προϊστάμενη Πυρηνικής Ιατρικής

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Αναστασία Γερογιάννη

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης