Σύνταξη άρθρου: Σύλβια Mάρκο
Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Κάθε 20η Μαρτίου, έχει καθιερωθεί από την Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία (F.D.I.) ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Στοματικής Υγείας (World Oral Health Day). Στόχος του εορτασμού της συγκεκριμένης ημέρας είναι η διάδοση του παρακάτω μηνύματος:

«Στόμα Υγιές. Σώμα Υγιές»

Η στοματική κοιλότητα είναι το σημείο του σώματός μας, από όπου μπορούμε να προλάβουμε διάφορες ασθένειες πριν εκδηλωθούν. Σύμφωνα με την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία πολλές ασθένειες εκδηλώνονται εντός της στοματικής κοιλότητας. Για αυτόν τον λόγο είναι υποχρέωσή μας να παρακολουθούμε και να εξετάζουμε συχνά το στόμα μας, διότι μόνο μέσω διαγνωστικών μεθόδων προάγεται η πρόληψη και η προαγωγή της υγείας. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει, είναι βέβαιο πέραν πάσης αμφιβολίας πως πολλές ασθένειες έχουν στοματικές εκδηλώσεις και φλεγμονές. Υπάρχουν επίσης νόσοι που αφορούν στο στόμα και πολλές φορές επιβαρύνουν άλλες γενικές νόσους, όπως είναι οι διάφορες πνευμονικές παθήσεις, ο διαβήτης, τα καρδιολογικά προβλήματα.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία (F.D.I. World Dental Federation):

  • Σε διεθνές επίπεδο έχει παρατηρηθεί πως το 60 με 90% των μαθητών έχουν προσβληθεί από τερηδόνα.
  • Το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, μόνο, έχει πρόσβαση στη στοματική υγειονομική περίθαλψη.
  • Ένα ποσοστό της τάξης του 90% του παγκόσμιου πληθυσμού κατά τη διάρκεια της ζωής τους, θα προσβληθούν από κάποια στοματική νόσο που σε πρώτη φάση ξεκινούν από τη φθορά των δοντιών, την τερηδόνα και τις περιοδοντικές νόσους και είναι δυνατόν να καταλήξουν μέχρι και σε καρκίνο του στόματος.
  • Ο καρκίνος του στόματος αποτελεί την 8η πιο συνηθισμένη μορφή καρκίνου σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς έχει και την πιο δαπανηρή θεραπεία.
  • Η συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του στόματος είναι 1 στους 10 σε δείγμα 100.000 στις πιο πολλές χώρες.
  • Όταν παράλληλα γίνεται χρήση καπνού και αλκοόλ, τότε αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης στοματικού καρκίνου κατά 15 φορές.
  • Στις αναπτυγμένες χώρες το 5%-10% των δημοσίων δαπανών σχετίζεται με την υγεία του στόματος.
  • Ο πονόδοντος αποτελεί τον πρώτο και κυριότερο λόγο για να απουσιάσει από το σχολείο κάποιος μαθητής.
  • Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας ζάχαρης αποτελεί τον υπ’ αριθμόν 1 παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση διαβήτη και την καταστροφή των δοντιών. Εκτιμάται πως περίπου το 80% των θανάτων που προκαλούνται από διαβήτη καταγράφεται σε χώρες με χαμηλό μέσο εισόδημα.
  • Ο φόβος και το άγχος αποτελούν την κύρια αιτία που στις Η.Π.Α. 30 με 40 εκατομμύρια άνθρωποι αποφεύγουν σε ετήσια βάση την οδοντιατρική θεραπεία.
  • Στις αναπτυγμένες χώρες, φαίνεται να νοσούν λιγότερα άτομα από στοματικές νόσους. Παρόλα αυτά τα προβλήματα που εστιάζουν στα ούλα είναι πιο συνηθισμένα, ειδικά στα ηλικιωμένα άτομα.
  • Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε μια σειρά χρόνιων νόσων, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι στοματικές ασθένειες, είναι η διατροφή που είναι πλούσια σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, η έλλειψη σωματικής άσκησης και η χρήση καπνού.
  • Το κάπνισμα φαίνεται να ευθύνεται για τις μισές περίπου νόσους των δοντιών. Αυτές οι ασθένειες συνδέονται αναντίρρητα με άλλα ζητήματα υγείας, όπως είναι η γέννηση ελλιποβαρών νεογνών, οι πρόωροι τοκετοί, η εμφάνιση του διαβήτη και διάφορων καρδιοπαθών.
  • Η διατήρηση της στοματικής υγιεινής  ξεκινά από την πρόληψη. Το σχολαστικό βούρτσισμα και ο έλεγχος σε τακτά χρονικά διαστήματα αποτελούν την πιο σωστή οδοντιατρική περίθαλψη.
  • Η υγεία του στόματος παίζει τεράστιο ρόλο στον άνθρωπο και έχει μεγάλες συνέπειες σε ό,τι αφορά στη γενικότερη υγεία του αλλά και σε άλλα θέματα, όπως είναι η αυτοπεποίθηση, οι κοινωνικές συναναστροφές. Επηρεάζονται όμως και άλλοι τομείς και προκαλείται διαταραχή σημαντικών λειτουργιών, όπως είναι ο ύπνος και η ομιλία.
  • Πάνω από ένα εκατομμύριο ειδικευόμενων οδοντιάτρων, σε παγκόσμιο επίπεδο, χρησιμοποιούν σύγχρονα μέσα για να βοηθήσουν στην αποκατάσταση όλων των λειτουργιών και την αισθητική μιας υγιούς οδοντοστοιχίας. Δυστυχώς η άνιση κατανομή των οδοντιάτρων αφήνει πολλές φτωχές χώρες χωρίς πρόσβαση στην οδοντιατρική περίθαλψη.

Στην Ελλάδα φαίνεται πως η στοματική υγεία για τους Έλληνες είναι ένα ζήτημα που έχουν παραμελήσει. Δε δίνουν την απαιτούμενη προσοχή με αποτέλεσμα η στοματική υγεία να είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Ας δούμε λοιπόν τα στατιστικά δεδομένα τι δείχνουν για την Ελλάδα της κρίσης:

  • Οι δείκτες που αφορούν τη στοματική υγεία δείχνουν πως η Ελλάδα κατέχει μία από τις χαμηλότερες θέσεις στην Ευρώπη.
  • Παραπάνω από 8% των Ελλήνων δεν επισκέπτονται τον οδοντίατρο καθώς πιστεύουν πως κοστίζει ακριβά.
  • Το 86,8% των παιδιών ηλικίας 5 ετών έχουν προβλήματα με τα δόντια τους. Μιλούμε για προβλήματα που δεν έχουν αντιμετωπιστεί.

Όπως αναφέραμε προηγουμένως, η στοματική υγεία συνδέεται αναντίρρητα με τη γενικότερη σωματική υγεία. Ας δούμε μαζί τις παθήσεις με τις οποίες συνδέεται η στοματική υγεία.

  • Πνεύμονες: Δεν είναι λίγες οι φορές που οι λοιμώξεις του στόματος φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο της πνευμονίας.
  • Σακχαρώδης Διαβήτης: Οι παθήσεις που αφορούν στα ούλα είναι πιθανό να συνδέονται με τον σακχαρώδη διαβήτη και πολλές φορές αποτελούν τη βασική αιτία αύξησης των επιπλοκών, που αυτός παρουσιάζει.
  • Προβλήματα Γονιμότητας: Οι παθήσεις των ούλων συνδέονται επίσης με τον κίνδυνο γέννησης ελλιποβαρών μωρών καθώς επίσης και με τα φαινόμενα των πρόωρων τοκετών.
  • Καρδιαγγειακά Νοσήματα: Τα μη υγιή ούλα πολλές φορές μαζεύουν βακτήρια τα οποία εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος. Τα συγκεκριμένα βακτήρια περιέχουν μια θρομβοφιλική πρωτεΐνη που φαίνεται ότι θρομβώνει τα αιμοφόρα αγγεία και τις αρτηρίες του πάσχοντος ατόμου, αυξάνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο του εγκεφαλικού και των καρδιοπαθειών.
  • Νόσος Αλτσχάιμερ: Από τη μόλυνση των ούλων μπορεί να απελευθερωθούν ουσίες που προκαλούν φλεγμονή και φαίνεται να συνδέονται με τη φλεγμονή στον εγκέφαλο, από την οποία προκαλείται η Νόσος Αλτσχάιμερ.
  • Καρκίνος Παγκρέατος/Νεφρών:  Τα νοσήματα της στοματικής κοιλότητας φαίνεται πως σχετίζονται με παγκρεατικούς και γαστρεντερικούς καρκίνους.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως η υγιεινή του στόματός μας είναι εξαιρετικά σημαντική για την υγεία μας. Με το τακτικό βούρτσισμα των δοντιών προλαμβάνουμε την τερηδόνα και γενικότερα τα νοσήματα των ούλων. Είναι πολύ σημαντικό να προσέχουμε πολύ τη διατροφή μας, από την οποία επηρεάζονται τα δόντια μας. Η κατανάλωση τροφών με χαμηλή περιεκτικότητα ζάχαρης καθώς και η αποφυγή του πρόχειρου φαγητού βοηθούν στην πρόληψη. Και μην ξεχνάμε πως αν μάθουμε στα παιδιά να βουρτσίζουν τα δοντάκια τους από μικρά, θα είναι μια συνήθεια που δε θα εγκαταλείψουν ποτέ και πως, αν τους εξηγήσουμε ότι ο οδοντίατρος είναι απαραίτητος για την πρόληψη, πολύ πιθανόν να γλυτώσουν από πολλά προβλήματα υγείας και έξοδα μεγαλώνοντας.

 

Πηγές

 

Ηλ.Ταχ.: [email protected]

Δρ Μαρία Ιωάννα Καραγκούνη

Μοριακή βιολόγος διατροφολόγος

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Ευγενία Γεωργακοπούλου

Νοσηλεύτρια, Προϊσταμένη Πυρηνικής Ιατρικής

 

Αναστασία Γερογιάννη

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης