Σύνταξη άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Αρχαίος αθηναϊκός ναυτικός κατάλογος, στον οποίο αναγράφονται τα ονόματα των μελών του πληρώματος μιας τριήρους καθώς και αναφέρεται η ιδιότητα και ο βαθμός του καθενός

Τα ρήματα αυτά ανήκουν, προφανώς, στην ίδια οικογένεια λέξεων. Έχουν όμως διαφορετική σημασία και χρήση. Ας τα δούμε.

• ονομάζω: βαφτίζω κάποιον ή κάτι. Παράδειγμα: Το μωρό θα το πούμε Βαγγελάκη ή Το σκάφος αυτό θα ονομάζεται «αερόστρωμνο». Παράδειγμα: Η συσκευή αυτή ονομάζεται «ηλεκτρονικός υπολογιστής».

• ονοματίζω: ο ορισμός του ρήματος εδώ είναι αρκετά κοντά στο ονομάζω. Η διαφορά τους έγκειται στη χρήση, δηλαδή στο πως η πράξη του «ονοματίζω» εμπεριέχει μη κατοχύρωση όταν «βαφτίζει» κανείς. Παράδειγμα: Ονομάτισε τα κουνέλια «στρατιώτες», την κότα «βασίλισσα», τον κόκορα «βασιλιά» και τον εαυτό του «στρατηγό». Παράδειγμα: Ονομάτιζε τον εαυτό της «Ήρα», τον άντρα της «Δία» και τα παιδιά τους «Άρη» και «Ερμή»… Η αλήθεια είναι πως τους έλεγαν Μαρία, Θανάση, Γιώργο και Κώστα.

• κατονομάζω: λέω ποιος έκανε κάτι, τον μαρτυράω, καταγγέλλω κάποιον. Παράδειγμα: Ο μάρτυρας κατονόμασε τους δράστες του βανδαλισμού.

• ονοματοποιώ: σχηματίζω λέξεις (ουσιαστικά) κατ’ απομίμηση φυσικών ήχων. Παράδειγμα: Πλατς! – το πλατσούρισμα, Μπουμ! – το μπουμπουνητό 

 

Πηγή

Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Εκδόσεις Γιάννη Ρίζου, Αθήνα, 2004

 

Ηλ.Ταχ.: [email protected]

Παρασκευή Σιδεράτου
Δασκάλα, Γλωσσοπαιδαγωγός