Σύνταξη άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός
Επιμέλεια άρθρου: Αγάθη Πατσιούδη, Περίανδρος Καράλης

Μια συζήτηση, που γίνεται συχνά, είναι και αυτή των σχολικών διακοπών και αργιών μέσα στη σχολική χρονιά. Πιο συγκεκριμένα, πολλοί αναρωτιούνται γιατί να είναι τόσο πολλές, γιατί να διαρκούν τόσο, τι θα κάνουν με τα παιδιά στο σπίτι, πού να τα αφήσουν και τι επάγγελμα είναι, τέλος πάντων, αυτό που κάθονται οι εκπαιδευτικοί τόσους μήνες και πληρώνονται και από πάνω και τα λοιπά και άλλα πολλά. Και αν όσοι θέτουν αυτά τα «θέματα» είναι γονείς, εκφράζουν, ας πούμε δικαίως μέσα στην άγνοιά τους και με τον συνήθη τρόπο του Νεοέλληνα, την ατέλεια του κρατικού και δημοτικού συστήματος πρόνοιας αλλά και την παντελώς λανθασμένη και ακυρωτική της εκπαιδευτικής προσπάθειας αντίληψη πως το σχολείο είναι και χώρος φύλαξης. Οι υπόλοιποι, μιλώντας για αυτούς που το συζητούν με εμπάθεια, είναι απλώς αμπελοφιλοσοφούντες και ημιμαθείς και η άποψή τους στερείται ουσιαστικού αντικρίσματος, άρα και προσοχής.

Οι διακοπές και οι αργίες των εκπαιδευτικών

Ας δούμε όμως τι πραγματικά συμβαίνει. Καταρχήν οι εκπαιδευτικοί (νηπιαγωγοί, δάσκαλοι και καθηγητές) δεν είναι παιδοκόμοι! Παιδοκόμος είναι ο άνθρωπος, με ή χωρίς ειδίκευση, που κρατά τα παιδιά απασχολημένα, όσο οι γονείς εργάζονται, απασχολούνται, περαιώνουν υποθέσεις τους, διασκεδάζουν, ξεκουράζονται, δεν αντέχουν/θέλουν να ασχοληθούν με τα παιδιά τους, είναι ψυχολογικά κορεσμένοι ή απλώς πλήττουν. Ο εκπαιδευτικός έχει άλλο αντικείμενο. Το αντικείμενό του είναι να χειριστεί τα μαθησιακά προβλήματα και οπισθέλκουσες των μαθητών του, να κάνει παραγωγικές τις μαθησιακές τους δυνατότητες, να οργανώσει την τάξη του σε ένα σύνολο ομοιογενές απέναντι στην παιδευτική διαδικασία, να στρέψει τους γονείς προς την κατεύθυνση που ωφελεί και προάγει τα παραπάνω μέσω της καθοδήγησής του, να κάνει τους μαθητές του παιδιά που χαίρονται το σχολείο και αγαπούν τη γνώση και τη μάθηση. Επιπλέον έχει να κατανοήσει και να κάνει παιδευτική πράξη την ύλη, τις οδηγίες και τις εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας, να ανταπεξέλθει σε μία εξαιρετικά ενεργοβόρα και χρονοβόρα γραφειοκρατία. Τέλος έχει να χειριστεί τα πλείστα όσα θέματα της καθημερινότητας του σχολείου, όπως εφημερίες στα διαλείμματα, συμπεριφορές μαθητών και γονέων τουλάχιστον προβληματικές ή και στα όρια της βίας, να διορθώσει τα άπειρα τετράδια, τεστ και διαγωνίσματα, να περάσει βαθμολογίες, να συμμετάσχει σε συνεδριάσεις, ημερίδες και συνέδρια. Όλα αυτά θα ήταν αδύνατα χωρίς υψηλή αίσθηση καθήκοντος και χωρίς την επιστημονική του κατάρτιση. Επιπλέον ως οιονεί πατρική/μητρική φιγούρα έχει να νοιαστεί και για τα παιδάκια και τους εφήβους εκείνους, που για πλείστους όσους λόγους δεν έχουν ουσιαστικές βοήθειες από το σπίτι, για να το πούμε κομψά. ΟΛΑ ΑΥΤΑ μέσα στην απίστευτα συνεχή και ασταμάτητη(!) φασαρία και βαβούρα των ΠΟΛΥ δυνατών παιδικών φωνών και της αδιάκοπης κίνησης των παιδιών σε όλους τους χώρους του σχολείου και, φυσικά, για έναν μισθό, που στην καλύτερη περίπτωση θυμίζει φιλοδώρημα είτε είναι του δημοσίου είτε δίδεται από τους σχολάρχες της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Πόσο μπορεί να εργαστεί υπό αυτές τις συνθήκες ένας άνθρωπος; Δε χρειάζεται ανάσες και αποστασιοποίηση; Δε χρειάζεται ψυχικό απόθεμα και για τη δική του οικογένεια;

Η σημασία των αργιών και των διακοπών για τους μαθητές

Ας ξεκινήσουμε την αναφορά στις διακοπές των παιδιών με μία πολύ σοβαρή αλήθεια: Τα παιδιά ανήκουν στο σπίτι τους, στην οικογένειά τους, στη μητέρα τους και στον πατέρα τους. Εκεί πρέπει να περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους και πουθενά αλλού. Ούτε στο σχολείο, ούτε στο φροντιστήριο, ούτε στις διάφορες δραστηριότητες, ούτε στα αθλήματα που συμμετέχουν, ούτε στον παιδότοπο της γειτονιάς. Ο φυσικός χώρος του παιδιού και του εφήβου είναι η οικογένειά του. Όλα τα άλλα οφείλουν να γίνονται περιστασιακά και σύντομα εξαιρουμένου, φυσικά, του σχολείου, που ακολουθεί το καθημερινό ωρολόγιο πρόγραμμά του. Στο σπίτι το παιδί μετέχει του οικογενειακού πολιτισμού και της οικιακής οικονομίας, εκεί αναπτύσσει υγιή ψυχισμό και αναπτύσσεται σωματικώς, εκεί κάνει παρέα και γνωρίζεται ουσιαστικά με τα αδέρφια του, αν έχει. Μην ξεχνάμε επίσης πως τα παιδιά που περνούν πολύ και ουσιαστικό χρόνο με τους γονείς τους ξεχωρίζουν. Αυτός είναι και ο πραγματικός λόγος για τον οποίο υπάρχουν όλες αυτές οι αργίες και οι διακοπές μέσα στη σχολική χρονιά. Για να εξασφαλίζεται στην οικογένεια ο ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΣ  χρόνος με τα παιδιά της. Στην περίπτωση που οι δουλειές και οι ασχολίες των γονιών δεν τους επιτρέπουν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία, τότε έχουν οργανώσει λάθος την οικογενειακή ζωή και πρέπει να την επανεξετάσουν. Τεράστιο μερίδιο ευθύνης έχει οπωσδήποτε και η κοινωνία, που δε βοηθά καθόλου προς αυτήν την κατεύθυνση.

Οι αργίες και οι διακοπές ως παιδευτική διαδικασία

Όσον αφορά στην παύση από τη σχολική καθημερινότητα, αυτή είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη και επιβεβλημένη. Τα παιδιά χρειάζονται, καταρχάς, χρόνο για ανεμελιά και παιχνίδια, οι δε έφηβοι για κοινωνικοποίηση και ξεκούραση. Η ύλη των μαθημάτων, σε όλες τις βαθμίδες, είναι πάρα πολύ μεγάλη και οι μαθητές χρειάζονται χρόνο ξεκούρασης, ώστε να ανταπεξέλθουν στην πίεση. Επιπλέον οι αργίες και οι διακοπές είναι ευκαιρία για θέατρο, για βιβλία, για συμμετοχή σε ήθη και έθιμα, για ταξίδια, για εκδρομές στη φύση και σε αρχαιολογικούς χώρους, για επισκέψεις σε μουσεία, για χρόνο με συγγενείς, με τον παππού και τη γιαγιά. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για την εκπαίδευση και ολοκλήρωση των παιδιών. Οι αργίες και οι διακοπές είναι μέρος της ζωής τους και της εκπαίδευσής τους.

Στις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα καλό είναι οι μαθητές όλων των βαθμίδων να μην απόσχουν ολοκληρωτικά από τη μελέτη των μαθημάτων του σχολείου. Μια συντήρηση, με κάποιο ελαφρύ ασκησιολόγιο, για τους καλούς μαθητές χρειάζεται, ενώ για τους αδύναμους επαναληπτικές ασκήσεις και κάλυψη των πιο σοβαρών κενών είναι απαραίτητες. Φυσικά πρέπει να εξασφαλίζονται για το παιδί και κάποιες ημέρες ολοκληρωτικής αποχής από κάθε είδους μελέτη. Οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων συνήθως δίνουν για τις διακοπές ασκήσεις για το σπίτι. Αν κάποιοι δεν το πράττουν, υπάρχουν τα ασκησιολόγια του εμπορίου, που συνήθως βρίσκονται ούτως η άλλως σε κάθε σπίτι. Για τους μαθητές που βαριούνται, αρνούνται το διάβασμα ή δε θέλουν να κοπιάσουν απαιτούνται άλλες δράσεις. Όσον αφορά στο γίγνεσθαι στις καλοκαιρινές διακοπές, περισσότερες πληροφορίες στο άρθρο μας, «Να κάνει σχολικές εργασίες το παιδί το καλοκαίρι;».

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Κωνσταντίνος Ουρανός

Δάσκαλος

 

Ιωάννα Ασυλογιστάκη

Δασκάλα

 

Τάσσος Κυρίκος

Μαθηματικός