Μόδα και Εμπόριο, οι διάφοροι τύποι καταστημάτων

Σύνταξη άρθρου: Κωνσταντίνος Μιαρίτης

Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός

Λίγα λόγια για τη Μόδα

Η Μόδα (δηλαδή η έννοια του Συρμού στη συμπεριφορά και στις επιλογές) και το Εμπόριο είναι δυο δραστηριότητες, που υπάρχουν και εξελίσσονται από την Προϊστορία μέχρι και σήμερα. Όσον αφορά στον Συρμό, τη Μόδα, δεν τον προσλαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο, δεν καταναλώνουν ομοιοτρόπως. Θα λέγαμε πως οι περισσότεροι, αναλόγως με τον τρόπο που ζουν, χωρίζονται ως επί το πλείστον σε δυο κατηγορίες. Η μεγαλύτερη ομάδα είναι οι άνθρωποι που συνδυάζουν το πρακτικό και αξιοπρεπές ντύσιμο, την κατά περίσταση αμφίεση («τα καλά μου», «του σπιτιού», «της δουλειάς», κ.ο.κ.), με το κατά την κοινή αντίληψη ωραίο. Υπάρχει επίσης η ομάδα των καταναλωτών της Μόδας, οι υπέρμαχοι του «στυλιστικώς» ορθού, οι αναζητητές της εκζήτησης, οι λεγόμενοι λάτρεις του σωστού ύφους ή αλλοιώς στυλ.

Η Μόδα είναι μια μορφή τέχνης και έκφρασης, και του δημιουργού της και του καταναλωτή της. Ωστόσο αποτελεί και μια βιομηχανία, που καλύπτει και απολύτως πρακτικές καθημερινές ή μη ανάγκες, όπως ο ρουχισμός που απαιτείται για προστασία από το κρύο και άλλες δυσμενείς καιρικές συνθήκες, μέχρι τα παπούτσια που φοράμε για να μην περπατάμε ξυπόλυτοι. Η βιομηχανία αυτή καλύπτει, βεβαίως, και την ανάγκη του περιττού, τη χρεία του πολυτελούς, τις πολλαπλές επιταγές του Συρμού.

Σε κάθε περίπτωση όλοι οι παράγοντες της βιομηχανίας ενδύματος, ο εκάστοτε σχεδιαστής-παραγωγός, ο οίκος ή η εταιρεία, έχουν τις τελευταίες δεκαετίες δημιουργήσει ποικίλες μορφές καταστημάτων, επιχειρήσεων δηλαδή, μέσω των οποίων προβάλλουν και πωλούν τις διάφορες δημιουργίες τους, το εμπόρευμά τους.

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούν και θα αναλυθούν οι διάφοροι τύποι καταστημάτων μόδας. Ας τα δούμε.

Εμπορικό κέντρο (Shopping Mall)

Ως εμπορικό κέντρο ορίζεται ένα ενιαίο κλειστό και οριοθετημένο κτίσμα, στο οποίο στεγάζονται εμπορικά καταστήματα όλων των ειδών. Σε έκταση καταλαμβάνει πολλά οικοδομικά τετράγωνα. Εσωτερικά περιλαμβάνει ως επί το πλείστον καταστήματα ρουχισμού, υποδημάτων και αξεσουάρ, ενώ περιλαμβάνονται επίσης σούπερ μάρκετ, βιβλιοπωλείο, κατάστημα ηλεκτρικών ειδών, φαρμακείο, καταστήματα τηλεπικοινωνιών και ειδών ομορφιάς, εστιατόρια, καφετέριες και κινηματογράφοι.

Εμπορικό πολυκατάστημα (Department stores)

Πολυκαταστήματα θεωρούνται μεγάλης έκτασης πολυώροφα ενιαία καταστήματα που παραθέτουν προς πώληση προϊόντα από πολλές διαφορετικές εταιρείες και μάρκες (brands). Έχουν πάντα κομμάτια από τις τρέχουσες συλλογές της κάθε εταιρείας. Όσον αφορά στην πελατεία, στην οποία απευθύνονται, διαθέτουν από οικονομικές εταιρείες μέχρι οίκους μόδας υψηλής ραπτικής, αναλόγως με την τσέπη του καθενός. Σε αυτά τα καταστήματα μπορεί κανείς να βρει καλλυντικά, αρώματα, ρούχα, παπούτσια, τσάντες και αξεσουάρ, ενώ σε κάποια πωλούνται και τρόφιμα τύπου ντελικατέσεν (delicatessen).

Αλυσίδα (Chain stores)

Η πιο γνωστή κατηγορία καταστημάτων σήμερα είναι οι αλυσίδες. Πρόκειται για επωνυμίες με καταστήματα σε πολλές τοποθεσίες υπό τον έλεγχο ενός ομίλου. Τα καταστήματα-αλυσίδες πουλάνε είδη σε χαμηλές σχετικά τιμές, χαμηλής-μέτριας μέχρι υψηλής ποιότητας εμπορεύματα και στοχεύουν στην υψηλή κατανάλωση-αγορά για το κέρδος σε σύγκριση με την ποιότητα που προσφέρουν.

Μπουτίκ (Boutique)

Οι μπουτίκ είναι μικρά καταστήματα που πουλάνε πολυτελή είδη. Συνήθως είναι μεμονωμένα καταστήματα οίκων υψηλής ραπτικής σε αστικά κέντρα, που διαθέτουν συγκεκριμένα κομμάτια ενδυμάτων και αξεσουάρ από την κάθε συλλογή.

Άουτλετ (Outlet store)

Ως άουτλετ ορίζονται φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα, που ανήκουν σε μάρκες, στα οποία οι καταναλωτές μπορούν να βρουν μια ποικιλία προϊόντων της εταιρείας σε προνομιακές τιμές. Η κάθε μάρκα μπορεί να διαθέτει το δικό της κατάστημα άουτλετ. Στα καταστήματα αυτού του τύπου η κάθε μάρκα παραθέτει προς πώληση ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ από περσινή ή παλαιότερες σεζόν και συλλογές. Για αυτό και πωλούνται με μεγάλο ποσοστό έκπτωσης. Τα καταστήματα μπορούν να βρίσκονται μεμονωμένα ή σε χώρο/περιοχή με άουτλετ άλλων εταιρειών (εκπτωτικά χωριά).

Ατελιέ (Atelier)

Τα εργαστήρια των σχεδιαστών και παραγωγών ενδυμάτων και αξεσουάρ κάποιες φορές γίνονται και καταστήματα, αλλά όχι με την ευρεία έννοια. Ο καθένας που διαθέτει κάποια χρήματα μπορεί θεωρητικά να πάει σε οποιονδήποτε σχεδιαστή ή παραγωγό μόδας και να παραγγείλει μια δημιουργία συρ-μεζύρ (sur mesure), δηλαδή στα μέτρα του. Η φαντασία και το σχέδιο μπορεί να είναι μόνο του σχεδιαστή ή και του πελάτη.

Βιοτεχνία (Mom-and-pop store)

Τις περισσότερες φορές, όταν μιλάμε για βιοτεχνία, μιλάμε για μια οικογενειακή επιχείρηση. Είναι ένα μικρό εργοστάσιο-εργαστήριο παραγωγής ενδυμάτων που ταυτόχρονα είναι και φυσικό κατάστημα. Η συλλογή και η ποικιλία είναι περιορισμένες αλλά όχι βαρετές ή αδιάφορες.

Ηλεκτρονικό κατάστημα (E-shop)

Όπως το λέει και η ονομασία τους, τα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι επιχειρήσεις που λειτουργούν στο διαδίκτυο. Οι πελάτες μπορούν όλο το εικοσιτετράωρο να δουν τα προϊόντα και να αγοράσουν. Δεν υπάρχουν φυσικά καταστήματα τις περισσότερες φορές αλλά μόνο γραφεία και αποθήκες όπου λαμβάνονται οι παραγγελίες και από όπου αποστέλλονται στους πελάτες. Παρουσιάζει ευκολία για τον καταναλωτή αλλά και δυσκολία, αν δε γνωρίζει τις διαστάσεις του και τα νούμερά του.

Αίθουσα Επιδείξεων-Σόουρουμ (Showroom)

Η συγκεκριμένη κατηγορία εντάσσεται αποκλειστηκά στα καταστήματα χονδρικής πώλησης. Στην ουσία είναι αυτοπροσώπως οι σχεδιαστές μόδας ή οι μεσάζοντες που έχουν χώρο. Εκεί μπορεί να προσέλθει ο κάθε ιδιοκτήτης καταστήματος που θέλει να συνεργαστεί με την εκάστοτε μάρκα, να δηλώσει ενδιαφέρον και να αγοράσει μια ποσότητα από τη συλλογή κάθε σχεδιαστή, για να την πουλήσει στο κατάστημά του.

Εκπτωτικό χωριό (Deigner outlets)

Τα εκπτωτικά χωριά είναι μαγαζιά τύπου άουτλετ συγκεντρωμένα σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία εξ ου και «χωριά». Πρόκειται για μαζικά μικρά κτίσματα, που στεγάζουν σε μια οριοθετημένη ζώνη μόνο καταστήματα, κυρίως εκπτωτικά (άουτλετ) αλλά και άλλα λιανικής πώλησης, όπως εστιατόρια, καφέ και σούπερ μάρκετ. Η τοποθεσία τους βρίσκεται σε κάποιο προάστιο ή μερικά δεκάδες χιλιόμετρα από το κέντρο μιας μεγαλούπολης.

Μπαζάρ (Bazaar)

Με την έννοια μπαζάρ μπορούν να θεωρηθούν πολλά και διαφορετικά πράγματα. Μπαζάρ είναι τα παζάρια με την πραμμάτεια των εμπόρων στους πάγκους, μπαζάρ όμως είναι και ένα κατάστημα που προσφέρει κάποια κομμάτια συλλογών του σε χαμηλές τιμές. Σήμερα, ωστόσο, χρησιμοποιείται περισσότερο για να εκφράσει ένα δρώμενο φιλανθρωπικού σκοπού, όπου από την πώληση των προϊόντων τα συνολικά κέρδη ή ένα ποσοστό τους δίνονται για καλό σκοπό ως οικονομική υποστήριξη σε ιδρύματα, νοσοκομεία, φιλοζωικές εταιρείες κ.ο.κ.).

Αποθήκη (Warehouse)

Τα καταστήματα αυτής της κατηγορίας είναι αυτό ακριβώς που σημαίνει η ονομασία τους. Πρόκειται, δηλαδή, για εγκαταστάσεις αποθήκευσης ρούχων και αξεσουάρ όπου μπορεί να δίνεται η δυνατότητα στους πελάτες να μπορούν να αγοράσουν σε χαμηλότερη τιμή προϊόντα, αφού δεν υπάρχουν λειτουργικά έξοδα για κάποιο κατάστημα. Τα προϊόντα τις περισσότερες φορές παρουσιάζονται απλώς σε στοίβες πάνω σε ξύλινες παλέτες, σε πάγκους και άλλες πρόχειρες λύσεις.

Ποπ-απ κατάστημα (Pop-up store)

Από τις πιο δυσεύρετες κατηγορίες καταστημάτων είναι τα ποπ-απ μαγαζιά. Καθώς είναι θεματικά καταστήματα που λειτουργούν για συγκεκριμένο και πολύ μικρό χρονικό διάστημα (από μια μέρα μέχρι έναν μήνα). Ανοίγουν με βάση κάποιο θέμα το οποίο προσδίδεται από τη θεματική συλλογή που έχει σχεδιάσει ο καλλιτέχνης/σχεδιαστής. Συνήθως διαθέτουν περιορισμένο εμπόρευμα (limited edition) τόσο σε σχέδια και ποικιλία όσο και σε ποσότητα.

Καταστήματα μεταχειρισμένων και παλαιών ρούχων-βίντατζ (Second-hand and Vintage stores)

Δυο ιδιαίτερες και διακριτές μεταξύ τους κατηγορίες καταστημάτων πώλησης ρούχων αποτελούν οι προαναφερθείσες. Τα καταστήματα πώλησης μεταχειρισμένων ρούχων ή από «δεύτερο χέρι» προωθούν είτε ρούχα που έχουν φορεθεί μια φορά είτε κομμάτια αφόρετα και ολοκαίνουργια αλλά συλλογών των περασμένων σεζόν, των τελευταίων χρόνων, που δεν κατάφεραν να πωληθούν ως καινούργια. Από την άλλη πλευρά, τα βίντατζ καταστήματα πωλούν κομμάτια που έχουν φορεθεί και αλλάξει αρκετούς ιδιοκτήτες ή και όχι αλλά που πρέπει να είναι περασμένων δεκαετιών (π.χ. πριν το έτος 1980 ή και παλαιότερα). Πρόκειται για καταστήματα λιανικής πώλησης που προβάλλουν τα ρούχα και τα αξεσουάρ με μια άλλη προσέγγιση και αισθητική αλλά που δεν παύουν να είναι καταστήματα εμπορίας ενδυμάτων. Πιο εκτενής αναφορά και παρουσίαση αυτών των δυο ειδών καταστημάτων θα πραγματοποιηθεί σε μελλοντικό μας άρθρο. Μια σημείωση: ο λατινικός όρος βίντατζ (vintage) αφορά στο παλιό καλό κρασί.

 

Όπως, λοιπόν, διαπιστώνεται, οι διάφορες εταιρείες, οίκοι, σχεδιαστές και επιχειρηματίες χρησιμοποιούν μια μεγάλη ποικιλία καταστημάτων, ώστε να προωθήσουν τα εμπορεύματά τους αναλόγως με το καταναλωτικό κοινό στο οποίο απευθύνεται ο εκάστοτε δημιουργός ή εταιρεία. Έτσι επιλέγει ή δημιουργεί έναν τρόπο, για να το κατακτήσει και να αποκομίσει το απαραίτητο κέρδος και να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή επιτυχία. Να προσθέσουμε πως το κάθε είδος καταστήματος έχει, σε γενικές γραμμές, διαφορετική νομική μορφή και διέπεται από διαφορετικό φορολογικό καθεστώς.

 

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Μαριάνθη Ζαχαράκη

Σχεδιάστρια Μόδας

 

Kωνσταντίνος Μιαρίτης

Μοντελίστ-Πατρονίστ