Πολιτιστικά Ιδρύματα και Μουσεία, η σπουδαιότητα και η σημασία τους
Συντάκτρια άρθρου: Μαρία Καρανάσιου
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ουρανός
Σήμερα, δεν είναι λίγοι αυτοί που αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητα των Μουσείων και των Πολιτιστικών Ιδρυμάτων για το κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι. Παρόλα αυτά, λίγοι εξ αυτών, είναι πράγματι σε θέση να προσδιορίσουν τους λόγους που αναγάγουν τα εν λόγω Ιδρύματα σε κέντρα πνευματικής καλλιέργειας και κοινωνικής ανάπτυξης και εξέλιξης.
Μουσεία και Πολιτιστικά Ιδρύματα, τι προσφέρουν
Πρώτα από όλα, τα Μουσεία και τα Ιδρύματα έχουν άκρως εκπαιδευτικό χαρακτήρα, ο οποίος τεκμηριώνεται από τις παιδαγωγικές θεωρίες του 20ου αλλά και του 21ου αιώνα, οι οποίες υποστηριζουν την ενεργό συμμετοχή του επισκέπτη – συμμετέχοντα στη διαδικασία κατάκτησης της γνώσης. Βάσει αυτών των θεωριών, τα υποκείμενα της μαθησιακής διαδικασίας, διευκολύνονται στην απόκτηση νέων γνώσεων, όταν το περιβάλλον τους, τους παρέχει τη δυνατότητα εξερεύνησης και ενεργής εμπλοκής με αυτό.
Τόσο τα Μουσεία όσο και τα Πολιτιστικά Ιδρύματα, ανταποκρίνονται πλήρως στο αίτημα για ενεργό εμπλοκή του υποκειμένου στη μάθηση, καθώς χάρη στα μόνιμα και περιοδικά εκθέματα και τις συλλογές που διαθέτουν, παρέχουν τη δυνατότητα στα παιδιά να έρθουν σε γόνιμη αλληλεπίδραση μαζί τους, μέσα από την ταυτόχρονη αξιοποίηση όλων τους των αισθήσεων. Αυτή ακριβώς η δυνατότητα, καθιστά τα Ιδρύματα έναν νευραλγικό χώρο για την εκπαίδευση, όπου τα παιδιά προσεγγίζουν βιωματικά αλλά και δημιουργικά τη νέα γνώση.
Επιπλέον, τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα που υλοποιούν τόσο τα Μουσεία, όσο και τα Πολιτιστικά Ιδρύματα, προωθούν τη -σε βάθος- κατανόηση εννοιών, που σχετίζονται με το φυσικό και τεχνητό κόσμο που περιβάλλει τα παιδιά. Ακόμη καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη και στάση με ποικίλους τρόπους αλλά κυρίως αυτό που ονομάζουμε βίωμα στη γνώση. Αναμφίβολα η πρακτική αυτή ισχυροποιεί περαιτέρω τον καταλυτικό ρόλο που διαδραματίζουν τα Ιδρύματα στον τομέα της εκπαίδευσης, καθώς συντελεί στην καλύτερη αφομοίωση της νέας γνώσης και στην αξιοποίησή της σε διαφορετικά πλαίσια.
Τα Εκπαιδευτικά Προγράμματα
Η προσφορά των Μουσείων και των Πολιτιστικών Ιδρυμάτων δεν σταματάει όμως εδώ. Ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες, πληθώρα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων καθώς και καλλιτεχνικών δράσεων και εκδηλώσεων που υλοποιούνται από τα Ιδρύματα, απευθύνονται σε οικογένειες. Μέσα από αυτές τις δράσεις, παρέχονται ερεθίσματα στα παιδιά για να γνωρίσουν τον κόσμο που τα περιβάλλει και δίνονται σημαντικές ευκαιρίες στους γονείς, για συστηματική και υπεύθυνη ενασχόληση µε την εκπαίδευση των παιδιών τους. Αρκεί να μπει κανείς στις ιστοσελίδες των Ιδρυμάτων και των Μουσείων.
Ιδρύματα και Μουσεία, εκεί όπου η οικογένεια συναντιέται
Επιπλέον, η συμμετοχή γονέων και παιδιών στις ανωτέρω δράσεις των Ιδρυμάτων, παρέχει εναύσματα για ουσιαστικές συζητήσεις και ποιοτικό, διαπροσωπικό χρόνο μεταξύ των μελών της οικογένειας. Ως εκ τούτου, τα Ιδρύματα συνιστούν τελικά έναν σπουδαίο χώρο συνάθροισης ολόκληρης της οικογένειας, όπου η μάθηση συντελείται με άτυπο και παιγνιώδη τρόπο και παράλληλα, η οικογένεια διασκεδάζει και ψυχαγωγείται μέσα από μία ξεχωριστή και πρωτόγνωρη εμπειρία.
Εν κατακλείδι, θα λέγαμε πως τα Μουσεία και τα Πολιτιστικά Ιδρύματα αποτελούν χώρους μάθησης, κοινωνικής συναναστροφής και ψυχαγωγίας, οι οποίοι στο πλαίσιο ενδυνάμωσης του εκπαιδευτικού και κοινωνικού τους ρόλου, συμβάλλουν όχι μόνο στην πολύπλευρη ανάπτυξη των ανθρώπων αλλά και στην καλλιέργεια της κριτικής τους σκέψης, δημιουργώντας έτσι τον αυριανό ενεργό Πολίτη.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΕΠΕΑΕΚ, Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων (ΙΔΕΚΕ).
- Δαλακούρα Νάγια, Μουσεία. Πολιτισμός – Τέχνες – Διαχείριση Ελεύθερου Χρόνου.
- e-Περιοδικό Επιστήμης και Τεχνολογίας
- Καλοφορίδης Βασίλης, Ο εκπαιδευτικός ρόλος του Μουσείου στο Σύγχρονο Κοινωνικό και Πολιτισμικό Περιβάλλον.
- Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Λαυρίου. Ρωκ Μελά Ρόκου Σοφία.
Ηλ. Ταχ.: [email protected]
Μαρία Καρανάσιου
Δασκάλα – Ειδικός Διαχείρισης Πολιτιστικών Μονάδων