Όλα τα εμβόλια του παιδιού
Σύνταξη άρθρου: Ευγενία Γεωργακοπούλου
Επιμέλεια άρθρου: Κωνσταντίνος Ουρανός
Το να κάνουν τα παιδιά όλα τους τα εμβόλια είναι αδιαπραγμάτευτο! Όλα τα άλλα είναι απόψεις κενές περιεχομένου και μηδενικής σημασίας και προκαλούν σοβαρή ζημιά. Ας μιλήσουν οι αριθμοί: 3,5 εκατομμύρια ζωές σώζονται ετησίως από τα εμβόλια. Τα οφέλη των εμβολιασμών δεν αφορούν μόνο στην επιβίωση. Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι προφυλάσσονται από χρόνιες ασθένειες και εφ’ όρου ζωής αναπηρίες. Ας θυμηθούμε τα ζοφερά χρόνια της πολιομυελίτιδας.
Η εφαρμογή των εμβολιασμών αποτελεί βασική προτεραιότητα για τη διαφύλαξη της Δημόσιας Υγείας και έχει αποδεδειγμένα υψηλή σχέση κόστους – οφέλους.
Οι εμβολιασμοί γίνονται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών/Εφήβων/Ενηλίκων, όπως αυτό διαμορφώνεται κάθε φορά από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.
Τα εμβόλια που συμπεριλαμβάνονται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών χορηγούνται δωρεάν σε όλους τους πολίτες.
1. Διφθερίτιδα, Τέτανος, Κοκκύτης
Βασικά στοιχεία
Η διφθερίτιδα είναι μια σοβαρή λοίμωξη που προσβάλλει το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Τα συμπτώματά της είναι πονόλαιμος, πρήξιμο στους λεμφαδένες του λαιμού και μια γκρίζα μεμβράνη που καλύπτει τις αμυγδαλές και τον λαιμό, αναπνευστικές δυσκολίες και ήπιος πυρετός. Μπορεί όμως να προκαλέσει επιπλοκές στο αναπνευστικό και στο καρδιαγγειακό σύστημα, παράλυση ή ακόμα και θάνατο.
Ο τέτανος είναι λοίμωξη που προσβάλλει το νευρικό σύστημα. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι η ευερεθιστότητα, η δυσκαμψία και οι έντονοι μυϊκοί σπασμοί. Μπορεί να προκαλέσει «κλείδωμα» του σαγονιού, με αποτέλεσμα το άτομο να μην μπορεί να ανοίξει το στόμα του ή να καταπιεί. Περίπου 20% των περιπτώσεων με τέτανο καταλήγουν σε θάνατο.
Ο κοκκύτης είναι μια μεταδοτική ασθένεια που προκαλεί συσσώρευση πηχτής βλέννας, φλεγμονή και στένωση στους αεραγωγούς. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι οι κρίσεις έντονου βήχα που εναλλάσσονται με τον χαρακτηριστικό ήχο του κοκκυτικού παροξυσμού (μοιάζει με κραυγή κόκορα, καθώς το παιδί προσπαθεί να αναπνεύσει στο τέλος της κρίσης), οι εμετοί και οι διαταραχές του ύπνου. Μπορεί επίσης να προκαλέσει απώλεια βάρους, κατάγματα στα πλευρά, λιποθυμία λόγω του έντονου βήχα, πνευμονία και νοσηλεία στο νοσοκομείο εξαιτίας των επιπλοκών. Παγκοσμίως, υπάρχουν περίπου 30 εκατομμύρια περιστατικά κοκκύτη και εξαιτίας του καταγράφονται 300.000 θάνατοι.
Τρόποι μετάδοσης
Η διφθερίτιδα και ο κοκκύτης μεταδίδονται από άτομο σε άτομο από βακτηρίδια που μεταφέρονται μέσω των σταγονιδίων που εκπέμπονται με τον βήχα από τους ασθενείς. Ο τέτανος μεταδίδεται από βακτηρίδια που εισχωρούν στο σώμα μέσω αμυχών και πληγών.
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός (ένα εμβόλιο και για τις τρεις ασθένειες) συνίσταται για όλα τα βρέφη, παιδιά, εφήβους. Για τους ενήλικες, προτείνεται ο επαναληπτικός εμβολιασμός ανά δέκα χρόνια.
2. Πολιομυελίτιδα
Βασικά στοιχεία
Η πολιομυελίτιδα είναι λοίμωξη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Αποτελεί νόσο του νευρικού συστήματος που προκαλείται από τον ομώνυμο ιό και προσβάλλει κυρίως παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Περίπου 1 στα 200 άτομα που μολύνονται από τον ιό μπορεί να οδηγηθούν σε παράλυση (κυρίως των κάτω άκρων) και από αυτά ένα 5% με 10% να πεθάνει από την παράλυση των αναπνευστικών μυών. Τα κρούσματα πολιομυελίτιδας μειώνονται παγκοσμίως, κυρίως εξαιτίας των στρατηγικών πρόληψης.
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με τα κόπρανα και τις στοματικές και ρινικές εκκρίσεις ενός μολυσμένου ατόμου.
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για όλα τα βρέφη και αρχίζει από την ηλικία των 2 μηνών και χρειάζονται επαναληπτικές δόσεις. Επίσης, συνιστάται ο εμβολιασμός των ενηλίκων σε περίπτωση που ταξιδεύουν σε χώρες με μεγάλα ποσοστά μόλυνσης ή είναι επαγγελματίες υγείας.
3. Αιμόφιλος τύπου Β
Βασικά στοιχεία
Ο αιμόφιλος τύπου Β είναι ένα βακτηρίδιο που μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, ωτίτιδα, αρθρίτιδα, πνευμονία και άλλες σοβαρές λοιμώξεις. Ιδιαίτερα ευαίσθητα είναι τα μωρά.
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται κυρίως μέσω των εκκρίσεων της αναπνευστικής οδού (βήχας, φτάρνισμα).
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για τα βρέφη ηλικίας 2 μηνών και άνω και χρειάζονται επαναληπτικές δόσεις. Επίσης συνίσταται σε ενήλικους φορείς του H.I.V. ή άλλων ασθενειών που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα και σε άτομα που λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα φαρμακευτική αγωγή με στεροειδή, έχουν καρκίνο που αντιμετωπίζεται με ακτινοθεραπεία ή φάρμακα και αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη σπλήνα τους.
4. Μηνιγγιτιδόκοκκος C
Βασικά στοιχεία
Ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι ένα μικρόβιο που μπορεί να προκαλέσει βαριά θανατηφόρο σηψαιμία/επεισόδια σηψαιμίας με πυρετό, εξάνθημα και πόνο στις αρθρώσεις ή μηνιγγίτιδα. Τα κύρια συμπτώματα της μηνιγγίτιδας είναι ο πυρετός, ο πονοκέφαλος, η ναυτία, οι εμετοί και οι ψυχικές διαταραχές.
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με ασθενείς ή με άτομα που είτε είναι φορείς (έχουν το μικρόβιο αλλά δε νοσούν), είτε νοσούν αλλά δεν έχουν ακόμα εκδηλώσει συμπτώματα. Παρ’ όλο που ο αριθμός των φορέων είναι υψηλός, η μηνιγγίτιδα από μηνιγγιτιδόκοκκο είναι σπάνια.
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για τα βρέφη 2 μηνών και άνω και χρειάζονται επαναληπτικές δόσεις. Επίσης, συνιστάται για ενήλικες που ζουν σε μεγάλους χώρους συγκέντρωσης (π.χ. στρατόπεδα, φοιτητικές εστίες), αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον σπλήνα τους, είναι επαγγελματίες υγείας ή ταξιδεύουν σε χώρες με μεγάλα ποσοστά μόλυνσης.
5. Πνευμονιόκοκκος (P.C.V.)
Βασικά στοιχεία
Ο πνευμονιόκοκκος είναι ένα μικρόβιο που μπορεί να προκαλέσει πνευμονία με υψηλό πυρετό, βήχα και δυσκολία στην αναπνοή και σοβαρή μηνιγγίτιδα.
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται μέσω της αναπνευστικής οδού με τον βήχα και το φτάρνισμα.
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για τα βρέφη 2 μηνών και άνω και χρειάζονται επαναληπτικές δόσεις. Επίσης, συνίσταται για ενήλικες που είναι άνω των 65 και πάσχουν από χρόνια προβλήματα υγείας (καρδιαγγειακά, κίρρωση του ήπατος, αναπνευστικά προβλήματα) ή είναι καπνιστές ή αλκοολικοί.
6. Ιλαρά, Παρωτίτιδα, Ερυθρά
Βασικά στοιχεία
Η ιλαρά είναι μια πολύ μεταδοτική λοίμωξη του αναπνευστικού με κύρια συμπτώματα τα εξανθήματα, υψηλό πυρετό, βήχα και ρινική καταρροή τα οποία διαρκούν περίπου μια εβδομάδα. Παρουσιάζονται επιπλοκές (πνευμονία και σπανιότερα εγκεφαλίτιδα) κυρίως σε παιδιά κάτω των 5 ετών και σε ενηλίκους άνω των 20.
Η παρωτίτιδα έχει ως κύρια συμπτώματα τον πυρετό, πονοκεφάλους, μυϊκούς πόνους, απώλεια της όρεξης και πρήξιμο των σιελογόνων αδένων. Σπάνια εμφανίζονται επιπλοκές αν και μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, πρήξιμο των γεννητικών οργάνων (στην εφηβεία η φλεγμονή των όρχεων μπορεί να επιφέρει στειρότητα), αποβολές και μόνιμη κώφωση.
Η ερυθρά είναι μια ήπια λοιμώδης ασθένεια που προκαλεί διόγκωση των λεμφαδένων πίσω από τα αυτιά και στο πίσω μέρος του αυχένα, εξανθήματα και πυρετό που διαρκεί για δύο με τρεις μέρες. Σε περίπτωση μόλυνσης εγκύων μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο έμβρυο (κώφωση, νοητική υστέρηση, προβλήματα στην καρδιά, στο συκώτι και στη σπλήνα).
Τρόποι μετάδοσης
Η ιλαρά, η παρωτίτιδα και η ερυθρά, είναι ιδιαίτερα μεταδοτικές νόσοι και μεταδίδονται με την επαφή με μολυσμένα άτομα μέσω του βήχα και του φταρνίσματος.
Εμβολιασμός
Συνιστάται να εμβολιάζονται για την ιλαρά, παρωτίτιδα και ερυθρά τα παιδιά στην ηλικία των 12 μηνών. Όσον αφορά στους ενήλικους συνιστάται να εμβολιάζονται οι έγκυες, όσοι ταξιδεύουν συχνά και οι επαγγελματίες υγείας. Δε συνιστάται να εμβολιάζονται οι άνδρες που έχουν ήδη νοσήσει και οι γυναίκες που δεν επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά και έχουν ήδη εμβολιαστεί ή νοσήσει από ερυθρά.
7. Ανεμοβλογιά
Βασικά στοιχεία
Ιδιαίτερα μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από τον ιό της ανεμοβλογιάς. Προκαλεί υψηλό πυρετό και εξανθήματα που προκαλούν φαγούρα. Τα βασικά συμπτώματά της είναι τα εξανθήματα που μοιάζουν με φουσκάλες που καλύπτουν το σώμα και είναι κυρίως συγκεντρωμένα στο πρόσωπο, στο κρανίο και στον κορμό. Η πλειοψηφία των νοσούντων εμφανίζει πυρετό λίγο πριν ή κατά την εμφάνιση των εξανθημάτων. Τα εμβολιασμένα άτομα που εκτίθενται στον ιό είναι πιθανό να νοσήσουν εμφανίζοντας όμως ηπιότερα συμπτώματα (χαμηλότερο πυρετό και λιγότερα έντονα εξανθήματα). Οι κυριότερες επιπλοκές είναι οι μολύνσεις του δέρματος και η πνευμονία. Οι έφηβοι και οι ενήλικες που δεν είναι εμβολιασμένοι κινδυνεύουν να νοσήσουν βαρύτερα.
Τρόποι μετάδοσης
Η ανεμοβλογιά είναι ιδιαίτερα μεταδοτική νόσος και μεταδίδεται μέσω της άμεσης επαφής με τους νοσούντες (βήχας και φτέρνισμα).
Εμβολιασμός
Συνιστάται να εμβολιάζονται όλα τα παιδιά και οι ενήλικες οι οποίοι δεν έχουν νοσήσει έως εκείνη τη στιγμή.
8. Ιός Ανθρώπινων Θηλωμάτων
Βασικά στοιχεία
Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων είναι ένας κοινός ιός που τις περισσότερες φορές δεν εμφανίζει κανένα σύμπτωμα. Υπάρχουν πάνω από 40 τύποι του ιού. Μερικοί από αυτούς μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου στις γυναίκες αλλά και άλλες μορφές καρκίνου στους άνδρες.
Τρόποι μετάδοσης
Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής.
Εμβολιασμός
Συνιστάται να εμβολιάζονται όλα τα κορίτσια 12-15 ετών αλλά και οι γυναίκες μέχρι 26 ετών.
9. Ηπατίτιδα Α
Βασικά στοιχεία
Αποτελεί οξεία νόσο του ήπατος που προκαλείται από τον ιό (H.Α.V.) και μπορεί να διαρκέσει από λίγες εβδομάδες ως αρκετούς μήνες. Έχει παρόμοια συμπτώματα με την Ηπατίτιδα Β. Αντιθέτως από την Ηπατίτιδα Β και C δεν προκαλεί χρόνια νόσο και χρόνια προβλήματα στο ήπαρ και σπανίως οδηγεί σε θάνατο. Επιφέρει όμως συμπτώματα που εξασθενούν τον οργανισμό και για αυτόν τον λόγο έχει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ζωή, επειδή τα μολυσμένα άτομα χρειάζονται μεγάλο χρονικό διάστημα για να αναρρώσουν πλήρως.
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται κυρίως μέσω της κατανάλωσης τροφίμων και ποτών που έχουν μολυνθεί από κόπρανα ατόμου που είναι ήδη προσβεβλημένο από τη νόσο. Σχετίζεται κυρίως με τις κακές συνθήκες ύδρευσης-αποχέτευσης και την έλλειψη ατομικής υγιεινής (π.χ. πλύσιμο χεριών). Πολύ πιο σπάνια μπορεί να μεταδοθεί και από μολυσμένο αίμα.
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για τα παιδιά αρχίζοντας από την ηλικία του ενός έτους και για άτομα που ταξιδεύουν σε χώρες με μεγάλα ποσοστά μόλυνσης από τον ιό.
10. Ηπατίτιδα Β
Βασικά στοιχεία
Η ηπατίτιδα Β είναι μια φλεγμονή του ήπατος που προκαλείται από τον ιό (H.B.V.). Διακρίνεται σε οξεία. Η σοβαρότητά της ποικίλει και μπορεί να είναι σύντομης διάρκειας με οξύ χαρακτήρα ή να αποτελέσει μια σοβαρή χρόνια ασθένεια του ήπατος που αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου από κίρρωση του ήπατος, καρκίνο του ήπατος ή ηπατική ανεπάρκεια. Τα χαρακτηριστικά της συμπτώματα είναι το κιτρίνισμα του δέρματος και των ματιών (ίκτερος), πυρετός, αδυναμία, νωθρότητα, απώλεια της όρεξης και εμετός. Υπολογίζεται ότι 2 δις. άνθρωποι παγκοσμίως έχουν μολυνθεί από τον ιό, 350 εκατομμύρια αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα με το ήπαρ τους και περίπου 600.000 πεθαίνουν κάθε χρόνο από τις βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες συνέπειές της.
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται από την επαφή με μολυσμένο αίμα, σωματικά υγρά κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής (σπέρμα, κολπικά υγρά), χρήση κοινών συριγγών και περιγεννητικά (κατά τη διάρκεια της γέννησης από τη μολυσμένη μητέρα στο νεογέννητο παιδί).
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για όλα τα βρέφη, τα μεγαλύτερα παιδιά, τους εφήβους που δεν εμβολιάστηκαν στο συνιστώμενο χρονικό διάστημα, αλλά και τους ενήλικες που βρίσκονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου (π.χ. άτομα με έντονη σεξουαλική δραστηριότητα, χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, άτομα που κάνουν συχνά μεταγγίσεις αίματος, δέκτες οργάνων από μεταμόσχευση, επαγγελματίες υγείας και άτομα που ταξιδεύουν συχνά σε χώρες με μεγάλα ποσοστά μόλυνσης).
11. Φυματίωση
Βασικά στοιχεία
Η φυματίωση είναι ασθένεια που πλήττει πάντα τους πνεύμονες αλλά μπορεί να επηρεάσει και τον εγκέφαλο, τα νεφρά και τη σπονδυλική στήλη. Τα κυριότερα συμπτώματά της είναι η απώλεια βάρους, το αίσθημα αδυναμίας, ο πυρετός και οι νυχτερινές εφιδρώσεις. Τα συμπτώματα που αφορούν ειδικά στην πνευμονική λειτουργία περιλαμβάνουν έντονο πόνο στο στήθος και αιμοπτύσεις.
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται από τα μικρόβια που εκπέμπονται στον αέρα από τα μολυσμένα άτομα μέσω του βήχα και του φταρνίσματος. Τα μικρόβια αυτά μπορούν να επιβιώσουν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και μολύνουν τα υγιή άτομα που θα έρθουν σε επαφή.
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για παιδιά 4-6 ετών αφού πρώτα γίνει έλεγχος με Mantoux ή άτομα οποιασδήποτε ηλικίας που ήρθαν σε επαφή με ασθενή.
12. Γρίππη
Βασικά στοιχεία
Αποτελεί ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος και προκαλείται από διάφορους τύπους του ιού της γρίππης. Η βαρύτητά της μπορεί να ποικίλει από μέτρια ως πολύ σοβαρή και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι ο υψηλός πυρετός, ο πονοκέφαλος, το αίσθημα κόπωσης, η καταρροή, η ξηρότητα στον λαιμό, οι μυϊκοί πόνοι και οι στομαχικές διαταραχές (ναυτία, εμετοί και διάρροια). Οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν είναι η πνευμονία, η αφυδάτωση και η επιδείνωση χρόνιων ασθενειών (π.χ. διαβήτης, καρδιαγγειακά προβλήματα και άσθμα).
Τρόποι μετάδοσης
Μεταδίδεται από τα μικρόβια που εκπέμπονται στον αέρα από τα μολυσμένα άτομα (βήχας και φτέρνισμα), καθώς και από αντικείμενα τα οποία έχουν ακουμπήσει τα ασθενή άτομα.
Εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός συνιστάται για παιδιά από την ηλικία των 6 μηνών και για ενηλίκους άνω των 50 ετών μια φορά ετησίως.
Επίλογος του Εκδότη
Τα εμβόλια είναι μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις στην Ιστορία και αποτέλεσαν καμπή στη διαμόρφωση της σύγχρονης κοινωνίας, των δυνατοτήτων και των προσδοκιών της. Ο μαζικός εμβολιασμός αποτελεί, από πολλές απόψεις, διασφάλιση της ζωτικότητας και ευρυθμίας της κοινωνίας, φωτίζει το μέλλον, απελευθερώνει πόρους. Οι επιστημονικές ομάδες, τα εργαστήρια και οι υπηρεσίες, οι κρατικοί φορείς, οι εταιρείες, τα ιδιωτικά καταστήματα και οι οικογένειες που συντονίζονται και συνεργάζονται, ώστε να φτάσει το εμβόλιο εκεί που πρέπει και να παράσχει το ευεργέτημά του, συναποτελούν ένα ευρύ και ακάματο και παραγωγικό δίκτυο, βασικό θεμέλιο, πλανητικό, του Πολιτισμού μας. Μαζί με τη μαζική παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση και την ασφάλιση υγείας, το δικαίωμα στην οκτάωρη εργασία, τις αργίες και τις διακοπές, τον ποιοτικό έλεγχο στα τρόφιμα και στα πόσιμα ύδατα, την ευρεία χρήση του ηλεκτρισμού και το δικαίωμα στις τηλεπικοινωνίες, οι μαζικοί εμβολιασμοί εξασφάλισαν την ποιότητα ζωής και βίου, που έχουμε και που είναι μέγιστο επίτευγμα, μακράν εντυπωσιακότερο από τον ίδιο τον Παρθενώνα, τις Πυραμίδες, το Σινικό Τείχος και τα άλλα αξεπέραστα έργα του παρελθόντος.
Πηγές
European immunization week 24-30/4/2017
Ευρωπαϊκή Επιτροπή/ Δημόσια Υγεία/εμβολιασμός/παιδικός εμβολιασμός
Οι Εμβολιασμοί στα παιδιά 2012
Ηλ.Ταχ.: [email protected]
Δρ Μαρία Ιωάννα Καραγκούνη
Μοριακή Βιολόγος – Διατροφολόγος
Ηλ. Ταχ.: [email protected]
Ευγενία Γεωργακοπούλου
Νοσηλεύτρια, Προϊσταμένη Πυρηνικής Ιατρικής
Αναστασία Γερογιάννη
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης
