Σύνταξη άρθρου: Λίνα Ριζκάλα

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ουρανός

*Για να διαβάσετε το ΠΩΣ ΕΞΗΓΟΥΜΕ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ-ΜΕΡΟΣ Α’, πιέστε εδώ.

Αφού εξηγήσαμε, στα παιδιά τι είναι τα χρήματα, μπορούμε να προχωρήσουμε μαθαίνοντάς τους το πώς σχετίζονται τα εξής: πώς κερδίζονται τα χρήματα, πώς ξοδεύονται τα χρήματα και πώς αποταμιεύονται.

Τα περισσότερα μικρά παιδιά έχουν δει να βγάζετε χρήματα από το πορτοφόλι σας και να πληρώνετε για αγαθά. Ξέρουν δηλαδή ότι πρέπει να πληρώσετε για να αποκτήσετε κάτι. Αυτό που δεν έχουν καταλάβει είναι τι είναι τα χρήματα και πώς έφθασαν στο πορτοφόλι σας. Ο γιος μου νόμιζε ότι τα χρήματα μας τα δίνει, χωρίς περιορισμούς, η Τράπεζα όποτε θέλουμε!

Πώς αποκτώνται σήμερα τα χρήματα

Μπορούμε να εξηγήσουμε, αναλόγως με την ηλικία του παιδιού, ότι τα χρήματα αποκτώνται κυρίως είτε από έμμισθη εργασία, που σημαίνει πως κάποιος μας δίνει χρήματα σε αντάλλαγμα του χρόνου, του κόπου και της γνώσης μας, που του προσφέρουμε. Αποκτώνται επίσης από επιχειρηματική δραστηριότητα (π.χ. ιατρείο, μαγαζί, εφεύρεση, μεταφέρουμε εμπορεύματα ή ανθρώπους κ.ά.), όπου κερδίζουμε εμείς οι ίδιοι τα χρήματά μας για τον εαυτό μας. Τέλος χρήματα, και μάλιστα πολλά, μπορούμε να αποκτήσουμε από επενδύσεις (δίνουμε τα χρήματά μας κάπου και εκτιμάμε ότι θα πάρουμε περισσότερα πίσω. Αυτό γίνεται, λόγου χάρη, με τις καταθέσεις μας στην τράπεζα, με τη συμμετοχή μας σε κάποια εταιρεία ή με τις μετοχές που αγοράζουμε στο Χρηματιστήριο). Στην τελευταία περίπτωση βέβαια τους εξηγούμε και την έννοια του «ρίσκου».

Για να είναι ασφαλή τα χρήματα που κερδίζουμε, τα κρατάμε στην Τράπεζα που λειτουργεί σαν κουμπαράς από όπου, ανάλογα με τις ανάγκες μας, τα χρησιμοποιούμε.

Πώς ξοδεύονται τα χρήματα

Τα παιδιά βλέπουν να πληρώνετε για τα είδη διατροφής. Εξηγήστε τους ότι σας έρχονται επίσης λογαριασμοί για το σπίτι, για το σχολείο, για να πληρώσετε δάνεια, αλλά ότι ξοδεύετε επίσης χρήματα για πράγματα που σας εμπλουτίζουν την ζωή και όποιες άλλες πολυτέλειες επιτρέπετε στον εαυτό σας.

Ο καλύτερος τρόπος να μάθουν να ξοδεύουν είναι να τους δίνετε ένα χαρτζιλίκι. Ξοδεύοντάς το, θα αρχίσουν να σκέπτονται τι πραγματικά θέλουν να αγοράσουν και τι όχι και ότι τα χρήματα δεν είναι απεριόριστα. Θα αρχίσουν δηλαδή να αντιλαμβάνονται τις σημαίνει ο όρος «προτεραιότητες».

Έκθεμα στο Νομισματικό Μουσείο, Ιλίου Μέλαθρον.

Μερικές σκέψεις και παιχνίδια

  • Δείξτε τους τα τραπεζογραμμάτια και εξηγήστε τους το σκεπτικό σχεδίασής τους
  • Παίξτε Μονόπολη μαζί τους!
  • Βάλτε τους στόχο να μαζέψουν ένα ίδιο κέρμα από κάθε χώρα μέλος της Ευρωζώνης – υπάρχουν 23 – θα ανοίξει πολλές δυνατότητες συζήτησης και εκπαίδευσης. Πληροφορίες για τα νομίσματα θα βρείτε εδώ.
  • Εξηγήστε τους ότι τα χρήματα δεν είναι ανεξάντλητα. Πρέπει να τα ξοδεύει κανείς με μέτρο και προσοχή και να σκέφτεται πάντα τι έχει ανάγκη να ξοδέψει και τι απλά θα ήθελε να αποκτήσει / αγοράσει. Ο όρος «μέτρο» βγαίνει άλλωστε από το ρήμα «μετρώ», που σημαίνει «μετράω, υπολογίζω, λογαριάζω». Δώστε το καλό παράδειγμα την επόμενη φορά που θα πάτε για ψώνια με τα παιδιά σας. Δείξτε τους τι σκοπεύετε να αγοράσετε, όταν μαζέψετε αρκετά χρήματα.
  • Αγοράστε τους έναν κουμπαρά για να εξοικειωθούν με το θέμα της αποταμίευσης. Έτσι θα τους βοηθήσετε να μάθουν και να κάνουν υπομονή και να βάζουν στόχο. Συζητήστε μαζί τους τι θέλουν να αγοράσουν και βοηθήστε τα να διαλέξουν ένα παιχνίδι, παραδείγματος χάριν, που να είναι εφικτό να το αποκτήσουν μαζεύοντας χρήματα. Η ικανοποίηση που θα αισθανθούν, πετυχαίνοντας τον στόχο τους, είναι πολύ σημαντική. Ζητήστε τους αν είναι μεγαλύτερα τα παιδιά, να διαχωρίσουν τα χρήματα του κουμπαρά τους σε 3 κατηγορίες: Τι θα χρειαστούν να ξοδέψουν για άμεσες ανάγκες τους, τι ποσό θα αποταμιεύσουν για κάτι που θέλουν στο μέλλον και τι ποσό θέλουν να κρατήσουν για εθελοντισμό.
  • Όταν πάτε για ψώνια με το παιδί και σας ζητήσει να αγοράσετε κάτι (φέρτε μου ένα παιδί που να μην ζητάει!) πείτε του «όχι, σήμερα δεν έχω προβλέψει να έχω χρήματα για αυτό, σου υπόσχομαι όμως πως θα το σκεφτούμε για άλλη φορά».
  • Εξηγήστε τους την έννοια των τόκων και της απόδοσης, ότι δηλαδή όταν βάζουν χρήματα σε επένδυση ή στην τράπεζα και δεν τα ξοδεύουν, αυτά αυξάνονται. Για να τους βοηθήσετε να το καταλάβουν πρακτικά, πείτε τους π.χ. ότι για κάθε 10 € που μαζεύουν και δεν ξοδεύουν, θα τους δίνετε 0,20 € τον μήνα σε «τόκο».

Κάντε συνεχώς συμφωνίες μαζί τους για να καταρτίσετε τον οικογενειακό προϋπολογισμό (φυσικά, δεν χρειάζεται να έχουν γνώση και λόγο για όλα…), ο οποίος, αφού συμφωνηθεί, απαγορεύεται να πέσει έξω με υπερβάσεις και αθετήσεις της αρχικής συμφωνίας/σχεδίου.

Το χρήμα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση και δεν επιτρέπεται ούτε στα παιδιά να παίζουν μαζί του…

 

Ηλ.Ταχ.: [email protected]

Λίνα Ριζκάλα

Οικονομολόγος

 

Αναστασία Μοσκόβη

Λογίστρια