Σύνταξη άρθρου: Βαλεντίνα Πλάκα

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Ουρανός

Η Ελλάδα μας ανήκει στα ισχυρότερα και πιο σημαντικά ναυτικά κράτη του κόσμου. Παρατηρώντας την κανείς στον χάρτη ξεχωρίζει την κομβική γεωγραφική της θέση και παρατηρεί ότι το 90% περίπου του συνολικού ποσοστού της περιμέτρου της είναι ακτογραμμές. Οι ακτογραμμές αυτές αποτελούν, μεταξύ άλλων, βασικούς στυλοβάτες της εθνικής μας οικονομίας, μέσω της γνωστής-άγνωστης Οικονομίας Περιβάλλοντος.

Στο άρθρο μας αυτό θα μιλήσουμε και θα εξηγήσουμε δύο πολύ σημαντικούς όρους, της Οικονομίας Περιβάλλοντος, τον θαλάσσιο τουρισμό και τις μαρίνες.

Με τον όρο θαλάσσιος τουρισμός αποδίδουμε τη μορφή τουρισμού κατά την οποία οι τουρίστες επιλέγουν ως τόπο διαμονής και ψυχαγωγίας όχι ένα ξενοδοχείο ή ένα κτήριο στη στεριά, αλλά ένα κρουαζιερόπλοιο ή κάποιο ιδιωτικό σκάφος. Τα τελευταία χρόνια, ο τουρισμός με σκάφη αναψυχής είναι αρκετά διαδεδομένος και γίνεται ένας από τους πιο δυναμικούς και ταχέως αναπτυσσόμενους τομείς του τουρισμού. Με αυτόν τον τρόπο, τα λιμάνια αποκτούν μια διαφορετική χρήση, πολύ σημαντική, αυτής ενός ξενοδοχείου, ας το πούμε θαλάσσης.

Τα τελευταία χρόνια, στην Ελλάδα, οι λιμενικές εγκαταστάσεις και παροχές έχουν βελτιωθεί σημαντικά, με κύρια στρατηγική τους να υιοθετούν παγκόσμια περιβαλλοντικά πρότυπα.

Ορισμός, τι είναι οι μαρίνες

Το 1960, ο ΕΟΤ παρότρυνε για την κατασκευή μαρίνων στην Ελλάδα. Όπως αναφέρει ο νόμος (Ν.2160/93), μαρίνα είναι ο χερσαίος και θαλάσσιος χώρος που προορίζεται κατά κύριο λόγο για την εξυπηρέτηση σκαφών αναψυχής είτε για εξυπηρέτηση των διερχόμενων σκαφών αυτού του τύπου. Βάσει των διατάξεων καθορίζεται τμήμα ξηράς και θάλασσας, στο οποίο επιτρέπεται η εκτέλεση λιμενικών έργων και κατασκευή πάσης φύσεως χερσαίων κτηριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, που απαιτούνται για την δημιουργία, τη λειτουργία, την εκμετάλλευση, την αξιοποίηση και την οικονομική βιωσιμότητα του λιμανιού.

Από στοιχεία της Ένωσης Μαρίνων Ελλάδος, σήμερα, λειτουργούν 22 μαρίνες σε όλη την Ελλάδα. Για το 2022 δεκαπέντε από αυτές έχουν βραβευτεί με τη Γαλάζια Σημαία.

Γαλάζιες Σημαίες της Ευρώπης

Η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (Ε.Ε.Π.Φ.) είναι από το 1992 ο εθνικός χειριστής του προγράμματος «Γαλάζια Σημαία» . Η «Γαλάζια Σημαία» είναι ένα παγκόσμιο σύμβολο ποιότητας, το οποίο απονέμεται με αυστηρά κριτήρια σε οργανωμένες ακτές και μαρίνες, τις οποίες διαχειρίζονται παράκτιοι Δήμοι, ξενοδόχοι και άλλοι φορείς ή ακόμη και σε σκάφη που πληρούν τα σχετικά κριτήρια .

Το εθελοντικό Πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία» («BLUE FLAG») ξεκίνησε πιλοτικά για πρώτη φορά στη Γαλλία, το 1985, αλλά η ουσιαστική έναρξή του ήταν κατά την 5η Ιουνίου 1987, Διεθνή Ημέρα Περιβάλλοντος, οπότε και παρουσιάστηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως «Πρωτότυπη Περιβαλλοντική Δράση για Ακτές με Μεγάλο Αριθμό Λουομένων».

Από το 2000 συμμετέχουν στο εθελοντικό αυτό πρόγραμμα 49 σήμερα χώρες από όλες σχεδόν τις ηπείρους, και ο υπεύθυνος διεθνώς χειριστής του Προγράμματος είναι το Fee (Foundation for Environmental Education / Ίδρυμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης), σε συνεργασία με τους Συντονιστές των χωρών μελών του, αναμορφώνει κατά καιρούς τα κριτήρια βράβευσης, καθιστώντας συνεχώς αυστηρότερη την εφαρμογή τους, με στόχο τη βελτίωση, για τους επισκέπτες τους, των συνθηκών στις ακτές και μαρίνες που βραβεύονται.

Σύμφωνα με τον Κώδικα Συμπεριφοράς, για να κερδίσει μια μαρίνα τη Γαλάζια Σημαία, πρέπει να:

  • εναποτίθενται τα τοξικά απόβλητα (μπαταρίες, χρώµατα, ορυκτέλαια κ.λπ.) σε ειδικούς χώρους της μαρίνας.
  • διατηρείται ο χώρος της μαρίνας καθαρός. Στους κάδους απορριμμάτων, τα σκουπίδια πρέπει να είναι σε σακούλες απορριμμάτων, καλά κλεισμένες. Να βρίσκονται σε ορατά σημεία κάδοι ανακύκλωσης για τα ανακυκλώσιµα υλικά.
  • προστατεύονται οι ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές και να αποφεύγεται ο πλους σε αυτές. Κάθε καταστροφή ή υποβάθμιση του γύρω φυσικού περιβάλλοντος, όπως η κοπή δέντρων και θάμνων, πρέπει να αποφεύγεται και η περίγυρος βλάστηση να μην αλλοιώνεται σε καμμία περίπτωση. Να αποφεύγεται, επίσης, η θανάτωση ή η σύλληψη αγρίων ζώων και γενικώς η με οποιονδήποτε τρόπο όχληση της τοπικής πανίδας. Σε περίπτωση που συμβεί οποιοδήποτε από τα παραπάνω, θα πρέπει να αναφέρεται στις Αρχές.
  • χρησιμοποιούνται τα μέσα επισκευής και πλυσίματος των σκαφών σύµφωνα µε τον κανονισµό της μαρίνας.
  • μη ρυπαίνεται η θάλασσα µε καύσιμα, λύμματα, τροφές, χαρτιά και σκουπίδια.
  • αυτοκίνητα (ιδιωτικής ή δημόσιας χρήσης) δεν επιτρέπεται να σταθμεύουν στις αποβάθρες μπροστά από τα σκάφη.

Αυτές λοιπόν είναι οι προϋποθέσεις για να αποκτήσει μια μαρίνα τη γαλάζια σημαία και, όταν τα καταφέρει, είναι σημαντικό για πολλούς λόγους. Η έντονη τουριστική κίνηση σε έναν λιμένα, φέρνει χρήματα, πράγμα, που με τη σειρά του, επιτρέπει επιχειρηματικές δραστηριότητες και, κατά συνέπεια, επιφέρει διάχυση της οικονομικής ανάπτυξης και στην τοπική κοινωνία. Επιπλέον, λιμένας, τοπική κοινωνία και επισκέπτες «συνυπάρχουν» υιοθετώντας φιλικές προς το περιβάλλον συμπεριφορές, πράγμα καλό για το περιβάλλον, την κοινωνία και την πατρίδα μας συνολικά.

Μαρίνες στην Αττική

Σύμφωνα με την Ένωση Ελληνικών Μαρίνων στην περιοχή της Αττικής υπάρχουν 7 Μαρίνες.

Μαρίνα Αγίου Κοσμά
Μαρίνα Αγίου Κοσμά
 Μαρίνα Αγίου Κοσμά. Φωτογραφία από Ένωση Μαρίνων Ελλάδας

Πρόκειται για μια ιδιωτική μαρίνα που μπορεί να φιλοξενήσει συνολικά 337 σκάφη, τόσο σε μόνιμες όσο και σε πλωτές προβλήτες. Ο Άγιος Κοσμάς δέχεται σκάφη μήκους 15 έως 80 μέτρων για σύντομη ή μεγαλύτερη παραμονή, ετήσιο ή μικρότερο σε διάρκεια ελλιμενισμό. Βρίσκεται στη νότια ακτή της Αττικής, δίπλα στη Γλυφάδα. Απέχει 15 χλμ από το κέντρο της Αθήνας, 25 χλμ από τον Διεθνή Αερολιμένα «Ελευθέριος Βενιζέλος» και 12 χλμ από το λιμάνι του Πειραιά .

 Μαρίνα Αλίμου
Μαρίνα Αλίμου

 

Η μαρίνα Αλίμου είναι η μεγαλύτερη μαρίνα όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και των Βαλκανίων. Διαθέτει 1.100 μόνιμες θέσεις σκάφους και θέσεις διαχείμασης σχεδόν 600 σκαφών. Βρίσκεται στη Λεωφόρο Ποσειδώνος στην περιοχή του Αλίμου. Απέχει 20 λεπτά από το λιμάνι του Πειραιά, 30 λεπτά από το κέντρο της Αθήνας και 50 λεπτά από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».

 Μαρίνα Βουλιαγμένης (Μαρίνα «Αστήρ»)

Αστήρ Μαρίνα - Βουλιαγμένη
Αστήρ Μαρίνα – Βουλιαγμένη. Φωτογραφία από Ένωση Μαρίνων Ελλάδας

Η Αστήρ Μαρίνα – Βουλιαγμένη βρίσκεται στη νότια ακτή της Αθήνας, 20 χλμ από τον Πειραιά, στον Αργοσαρωνικό κόλπο, στην πόλη της Βουλιαγμένης, δίπλα στο ξενοδοχειακό συγκρότημα Astir Palace. Διαθέτει 103 θέσεις ελλιμενισμού, έτοιμες να φιλοξενήσουν γιοτ έως 50 μέτρων.

Μαρίνα Αθηνών
Μαρίνα Αθηνών Φωτογραφία
Μαρίνα Αθηνών. Φωτογραφία από Ένωση Μαρίνων Ελλάδας

Η Μαρίνα Αθηνών έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες ελλιμενισμού πελατών που είναι ιδιοκτήτες mega & super yacht. Έχει χωρητικότητα 130 σκαφών, μεταξύ των οποίων 10 θέσεις ελλιμενισμού για σκάφη μήκους από 50 μέτρα έως 130 μέτρα. Βρίσκεται στον Φαληρικό όρμο, το παραθαλάσσιο μέτωπο της Αθήνας, και απέχει μόλις 7 χλμ από το κέντρο της πόλης και 40 χλμ από το διεθνές αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Μαρίνα Φλοίσβου

Η μαρίνα Φλοίσβου απέχει μόλις 6 χλμ από το κέντρο της Αθήνας, βρίσκεται στο Παλαιό Φάληρο και είναι η πρώτη μαρίνα στην Ελλάδα που προσφέρει δυνατότητες ελλιμενισμού για ιδιοκτήτες mega-yacht. Η μαρίνα διαθέτει 303 θέσεις ελλιμενισμού, που περισσότερες από τις μισές φιλοξενούν σκάφη πολυτελείας μεγαλύτερα από 35 μέτρα. Το εμπορικό της συγκρότημα εκτείνεται σε 3.800 τετραγωνικά μέτρα και αποτελείται από έναν παραλιακό δρόμο μεσογειακού τύπου. Έχει αποσπάσει πολλά βραβεία.

Μαρίνα Λαυρίου (Μαρίνα Olympic)
Μαρίνα Olympic
Μαρίνα Olympic. Φωτογραφία από Ένωση Μαρίνων Ελλάδας

Η Μαρίνα Λαυρίου-Olympic απέχει μόλις 20 λεπτά από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών. Έχει χωρητικότητα 680 θέσεων ελλιμενισμού για σκάφη έως 40 μέτρων καθώς και δυνατότητα διαχείμασης 700 σκαφών. Τα τελευταία 22 χρόνια βραβεύεται αδιαλείπτως από το Διεθνές Πρόγραμμα Γαλάζιας Σημαίας.

Μαρίνα Ζέας
Μαρίνα Ζέας
Μαρίνα Ζέας. Φωτογραφία από Ένωση Μαρίνων Ελλάδας

Η Μαρίνα Ζέας βρίσκεται στον Πειραιά, στην ανατολική ακτή της χερσονήσου της Πειραϊκής. Η περιοχή της θάλασσας αποτελείται από δύο λιμάνια, το Πασσαλιμάνι και τη Φρεαττύδα. Σε σχέση με άλλες μαρίνες, η κίνηση εδώ είναι πιο αυξημένη χάρη στα πολλά καταστήματα μέσα στη μαρίνα και τον γύρω χώρο. Διαθέτει συνολικά 670 θέσεις ελλιμενισμού, τόσο σε μόνιμες όσο και σε πλωτές προβλήτες.

Συχνά ακούγεται πως υπάρχουν και άλλες μαρίνες στην Αττική, πέρα από τις αναγνωρισμένες από το Υπουργείο Ναυτιλίας και την Ένωση Μαρίνων. Αυτό δεν μπορεί να ευσταθεί καθώς ο όρος «μαρίνα» χρησιμοποιείται εδώ συλλήβδην και δεν πληροί σε καμμία των περιπτώσεων τα νομικά και τεχνικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται για να αποκαλείται ένας χώρος «μαρίνα». Συνήθως πρόκειται για μέρη τοπικών λιμανιών, στα οποία ελλιμενίζονται σκάφη αναψυχής και όλοι τα αποκαλούν «μαρίνες». Δεν είναι. Πρόκειται για λιμάνια, τα οποία, φυσικά, διαθέτουν τους δικούς τους οργανισμούς λιμένος, όπως φερ΄ ειπείν είναι ο Ο.Λ.Π. (Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς), ο Ο.Λ.Λ. (Οργανισμός Λιμένος Λαυρίου) κ.ο.κ. .

Σκάφη αναψυχής στο λιμάνι του Λαυρίου

Πηγές

  1. Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Η Ελληνική Ναυτιλία.
  2.   Γαλάζια Σημαία
  3. Κώδικας Συμπεριφοράς στις μαρίνες
  4. Ένωση Μαρίνων Ελλάδας

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Στέλλα Κυρίκου

Γεωλόγος – Παλαιοντολόγος

 

Ηλ. Ταχ.: [email protected]

Οδυσσέας Αρχοντίκης

Γεωλόγος-Γεωπεριβαλλοντολόγος με μεταπτυχιακή ειδίκευση στην Παλαιοντολογία-Παλαιοκλιματολογία